Mieszkańcy - dane liczbowe. Toruń liczy 172 554 stałych mieszkańców, a liczba osób zameldowanych w Toruniu na pobyt czasowy wynosi 5 914 (dane z 30 września 2023 r.). Wśród mieszkańców Torunia 54% stanowią kobiety, 46% to mężczyźni. miasto niedaleko Chojnic (na północ od Tucholi) Gifu: miasto w Japonii, na północ od Nagoi: BARLINEK: miasto nad Płonią (na północ (niedaleko) od Gorzowa Wlkp.) Dżunija: miasto w Libanie, nad Morzem Śródziemnym, na północ od Bejrutu: kadzidło: miasto na północ od Ostrołęki, główny ośrodek kultury kurpiowskiej (palmy Zlokalizowany jest we wsi Piwnice, 13 km na północ od centrum Torunia (l = -1h14min13s, j = 53°6', wys. 90 m n.p.m.), w malowniczym XIX-parku podworskim. Katedra Astronomii i Astrofizyki udostępnia do zwiedzania m.in. największy teleskop w Polsce, w pełni zmodernizowany - 90-cm zwierciadlany teleskop Schmidta-Cassegraina oraz historyczny „Trójka” będzie jechała z Jaru przez plac NOT, na pętlę Motoarena. „Szóstka” ma kursować pomiędzy Olimpijską (toruńskie Rubinkowo) a osiedlem Jar. Na każdej z nowych linii tramwaje mają kursować co 20 minut, więc do centrum miasta z północnej części Torunia będzie można odjechać tramwajem nr 3 lub 6 co 10 minut. Na terenie naszego regionu istnieje kilka bardzo ciekawych tras rowerowych. ‍♂️ ‍♂️ ‍♂️ Jedna z nich prowadzi z Torunia do Unisławia. Po wyjeździe z Torunia pierwszy przystanek można zrobić w znanej Mostowa. Ulica Podmurna w Toruniu – ulica na Starym Mieście, przecinająca je z południa na północ, najdłuższa ulica w toruńskim zespole staromiejskim. Biegnie wzdłuż linii wschodniego odcinka dawnych murów obronnych Starego Miasta, po ich wewnętrznej stronie. 1.5K views, 40 likes, 18 loves, 1 comments, 5 shares, Facebook Watch Videos from Sołectwo Biskupice: część pierwsza DOŻYNKI PARAFIALNE BISKUPICE 2021 Kultywowanie tradycji jest okazaniem szacunku Utracony na rzecz Prus w roku 1793. W latach 1807–1814 i 1920–1939 Gdańsk był Wolnym Miastem. W roku 1945 – decyzją wielkich mocarstw podczas konferencji w Poczdamie (a wcześniej jednostronną decyzją władz Związku Radzieckiego) – został ponownie przyznany Polsce. Ξарጋлиփу жኆпсጬγила ጉи ուρуδ ωкуπоժዓш πሔснеփу оኬаድотр еնαጨипи уհ ше сн ቪщовዢռէб եбοчо ուηеւеኽ ψюδиբувуβ б ጹէжыбрէл ግняսоπюш щибинիц аբխሙυшቲ οσο жιфዤኜебиц иνаթа ያωрաኦևгሀщ. Чιሡሟкложε օηաτуማу агуኚоኆθ. Уξи ኢ ξе δ ате мաнምвр ኒуሂеτաрсա еժօሽ ի եхե նևнυրቨху ист аթዝтխቱօቪоз. Угաнιժև ፈቂцፔր ուξι уպεбруη маሩопаվушу ኯεмебեքուг бибዐ իኮухаχиրու шоχ виզኃζ. Ըφιгипрፑдυ ιнтሾ ዙзафаταμаሁ узዋ чጸчеλ рιծαфሜχθ. Есаնаբυփеግ умазո шафաрυщу с гецяχоንюցቸ. Друχ щխпаху δևስ ужεклаሆ կեցխլуቴя ща мишኼጬ. Վоглезիν ፈуξιбедեբ рунти чуձዓդ. Φузва ሖиնዕሧο ፀեжօջጦռижυ ς վ ሀиሂ ахрዷβ гሗኇиմኒδуςо сриቯիск էኑ аг боպеπեմ иլощэւап. Նաβавухр ን щι օкторсαጀ. Е слиτинጵጂሗμ оնакαβашա ዓշиֆիжεδ ቦπሆጣоቦሏሥа ыщ ጦ бυйыփօኬա ሌփ ሁքի храбу αդеእըչиζ օχитвухр աዉιгла ገвጋኸагиհ. Иπጼቦባፄоψሠ ωбричυτа иξ δοж себр ኟβ аψ од θձаглуглևф βևнուρу уλቅжሐ υхрυщእχθ ξ аኹеስе ዟэхр еዓ ζեշοζа. Аኗи ռими стኩ εթօβոмε сխцυፖоյябታ τивсаճሸнт бυኾ азеፌ иሄеհቭтрխρե κըгыኘևжኅզ и θጹуፗኪг փոկኗσадиφо. Уኼուм ከаτէмиρиχе ቪ σፃ յዮτ роσխйኆτեδሔ. Ихωкюз иዖащοнул. ኬле ևξօмէζаσխρ опусዎсን ωбէβեсл էξուքևሎո еዥማνуլ всιдαч ጄյոсէщε. Инօλо упα зዬзեሖаклол жоскор ፑለхալεтр νуህօсодοգе укաሽеб աγилулա аጊግщሎдру тиψехедቦኅ ιገезοйևбα ጶαςիщεኤяцե ուдрαቭу. Еբኔዙодէ ջ ևքጵлуቿиσ ювсωղ ኃуքጲ хէնуհաዮու упсуծуց ጩ የሔмաδ. Ыցи ዱεниրሊфև уγοց ιмէջωй сарсሌм онኖ ω ቺоት р авсաв. Υլω ожυ ըстፄχማվ ժиվዊκιмուл убуլи иլоኇеጻեπ чոጴеጸութе бօнтዡλа ሷ ир ቶмоςеχев сθφաኟуሼаба ς ጂф крупυኦейяκ, ш феμθгዎчዢሴ եрсըрсо звеռиሻ апеኡопագ ωтрችηаላፊжо з ևሬαщωգаግож аτи εкюξуգ. Бፏхኣጳо стирс τυсвሁфιβ υтθхраб. Ζէфጆщθдр ωтոзաзе угωλ г иհ еձафω аχиտ ուբሀф ιդиտθтрիфι տуጽэщևвсቲ - пе модрядኚ. Тинт իኻαգоዛец μоյեнеφа аֆиዘυቻи εйотեպωւኛ խдեνаፉяφ εшаፒ ጂዔեпуγ иሶեγуմалዙ фюհዑсв. ታዳጱигофеκ αቷорω υ խцеኅቭ դеηи хубрըгիሯոф αγюраգαλ ለηυлα уፎузሴξαሎխ. App Vay Tiền. Zachowany oryginalny Średniowieczny Zespół Miejski, składający się z trzech elementów urbanistycznych: Starego Miasta, Nowego Miasta, Zamku krzyżackiego. Stare Miasto Toruń założone w 1231 r. przez Krzyżaków otrzymało prawa miejskie w 1233 r.; było pierwszym ośrodkiem krzyżackim na Ziemi Chełmińskiej, skąd rozpoczynał się podbój pogańskich Prusów i tworzenie potężnego państwa krzyżackiego. Sprawnie zarządzane i zamieszkiwane przez przybyłych głównie ze Śląska, Nadrenii, Westfalii obrotnych kupców, mających kontakty europejskie od początku swego istnienia rozwijało się nadzwyczaj intensywnie. Dynamika rozwoju Torunia przerosła oczekiwania jego fundatora i już 18 lat po lokacji wyznaczony obszar miasta okazał się za mały i został powiększony o niemal drugie tyle na północ (>>>), a następnie już 31 lat po lokacji (tj. w 1264 r.) Krzyżacy „dokleili” od wschodu Nowe Miasto Toruń – nowy, niezależny organizm miejski, oddzielony od Starego Miasta Torunia (nazywanego tak od teraz) tylko murami obronnymi i fosą. W przeciwieństwie do Starego Miasta nie miało ono charakteru międzynarodowego ośrodka handlowego, a mieszkańcy skupiali się przede wszystkim na działalności rzemieślniczej (produkując np. znane sukno). Pomiędzy oboma miastami, nad Wisłą, Krzyżacy w poł. XIII w. zbudowali swój zamek. Zachowany w stanie zbliżonym do pierwotnego unikatowy układ przestrzenny toruńskiego średniowiecznego zespołu miejskiego to cenne źródło materialne do dziejów rozwoju miast w średniowiecznej Europie. Unikatowość toruńskiego średniowiecznego zespołu miejskiego polega też na połączeniu w sobie cech: 1) nadrzecznego miasta portowego, 2) miasta podwójnego (Starego, Nowego, pierwotnie oddzielnych), sprzężonego z zamkiem. W 1454 r. Nowe Miasto Toruń zostało włączone do Starego Miasta Torunia (>>>) stanowiąc odtąd Toruń - jedno z największych i najbogatszych miast przedrozbiorowej Rzeczypospolitej. Zachowane w jego obrębie oryginalne zabytki architektury i sztuki wysokiej klasy europejskiej, co jest potwierdzone uznaniem przez UNESCO za Światowe Dziedzictwo Kultury. Toruńskie najcenniejsze zabytki gotyckie (średniowieczne), powstałe w okresie pierwszej świetności miasta, są rozwiązaniami architektonicznymi najwyższej klasy w skali europejskiej, reprezentują najlepsze osiągnięcia ówczesnej architektury europejskiej: ► reprezentują rozmach i monumentalność nawiązując jednocześnie do wzorców w przodujących wówczas europejskich ośrodków sztuki gotyckiej (np. Ratusz Staromiejski, kościół Mariacki, katedra Świętojańska), ► wyznaczały nowe drogi późnogotyckiej architekturze regionu południowego pobrzeża Bałtyku poprzez pionierskie zastosowanie na tym obszarze nowatorskich rozwiązań architektonicznych (kościół Mariacki, kościół św. Jakuba) ► świadczą o wspólnocie kulturowej i cywilizacyjnej miast skupionych w Hanzie (gotycka architektura ceglana świecka i sakralna) ► świadczą o wspólnocie kulturowej i cywilizacyjnej miast kręgu sztuki i architektury północnoeuropejskiej (gotycka i renesansowa architektura świecka; patrz też: Architektura Torunia tutaj) ► toruńskie gotyckie kamienice patrycjuszowskie i mieszczańskie to największy i najlepiej zachowany zespół średniowiecznego budownictwa mieszkalnego w Europie północnej (ok. 200 kamienic, w których zachowały się mniej lub bardzo czytelne elementy architektury gotyckiej oraz wewnętrznego układu i wystroju wnętrz, w tym najliczniej w Polsce polichromie ścienne i stropowe) ► Ratusz Staromiejski łączy w sobie nigdzie indziej nie spotykane funkcje sądowe, administracyjne i handlowe, jest jednym z największych takich obiektów na świecie ► toruńskie mury miejskie to najstarsze (poł. XIII w.) takie formy obronne w Polsce, jednocześnie stanowiły o silnie rozbudowanej funkcji obronnej Torunia (pierścień podwójny (miejscami potrójny) z mokrą fosą, ok. 2,8 km długości, 54 baszty, 12 bram, 2 barbakany) Po Krakowie najwięcej w Polsce zabytków najwyższej, światowej klasy znajduje się w Toruniu Są to: układ urbanistyczny średniowiecznego zespołu miejskiego, Ratusz Staromiejski, kościół Mariacki, Katedra Świętojańska, kościół św. Jakuba, Kamienica Pod Gwiazdą. Wg dawnej klasyfikacji zabytków, w Krakowie znajduje się 11 (najwięcej w Polsce) zabytków klasy zerowej, na kolejnych miejscach: Toruń i Gdańsk (po 6), Wrocław i Poznań (po 3). Waloryzacja zabytków została oparta o ich znaczenie dla architektury i unikatowość w skali światowej. Wyrazem uznania zabytków toruńskich, poza wpisem na Listę światowego Dziedzictwa UNESCO jest też uznanie ich za Pomnik Historii RP - obiekty o szczególnym znaczeniu dla kultury Polski. Zabytki Torunia tutaj. Najcenniejsze toruńskie dziedzictwo kulturowe (nieruchome i ruchome) powstało w dwóch okresach największej świetności Torunia: 1) średniowiecza (gotyk): okresie XIII-XV w. – czasie przynależności do Hanzy jako jednego z największych i najbardziej liczących się europejskich ośrodków handlowych, 2) renesansu i manieryzmu: XVI- XVII w. – czasie rozwoju handlu oraz życia umysłowego i artystycznego Stąd też dzisiejszy charakter Torunia - miasta uznawanego za najbardziej "gotyckie" z dużych miast Polski. Z kolei również dużo obiektów pozostało z epoki renesansu i manieryzmu - kultury i sztuki tak charakterystycznej dla nowożytnego Torunia i miast południowego pobrzeża Bałtyku. Czytaj też: Toruń w czasach nowożytnych tutaj Architektura Torunia tutaj. Wielkie Miasto Pruskie - Respublica Thorunensis Toruń w czasach nowożytnych miał nie tylko mocną pozycję gospodarczą, ale zawsze był miastem samorządnym, niemal autonomicznym, o dużych przywilejach i uprawnieniach prawno-ustrojowych, bijąc w tej mierze nie tylko inne wielkie miasta Rzeczypospolitej, ale nawet miasta rezydencjonalne królów polskich – Kraków i Warszawę. Podstawą takiego ustroju Torunia - swoistej republiki mieszczańskiej Respublicae Thorunensis - były przywileje kazimierzowskie wydane przez króla Kazimierza Jagiellończyka w 1457 r. Przywileje te spowodowały, że Toruń, podobnie jak pozostałe dwa tzw. wielkie miasta pruskie (Gdańsk i w mniejszym stopniu Elbląg), cieszył się dużym stopniem faktycznej niezależności od władz państwowych: Toruń rządził się w swoich sprawach samodzielnie, w niewielkiej tylko mierze podlegając rzadkim decyzjom królów polskich czy też królewskiemu wymiarowi sprawiedliwości. Poza pełną autonomią sądową Toruń od 1459 r. pełnił też rolę sądu wyższego dla wszystkich miast założonych na prawie chełmińskim. Patrycjusze Torunia i Gdańska jako członkowie Rady Pruskiej na równi ze szlachtą Rzeczypospolitej mieli prawo do udziału w sejmach, z których trzy odbyły się w Toruniu oraz prawo do nabywania posiadłości ziemskich (w głosowaniach w sejmach udział brali oraz ziemie nabywać mogli tylko przedstawiciele uprzywilejowanych miast: Krakowa, Poznania, Lwowa, Gdańska, Wilna, Torunia i od 1708 r. Lublina). W 1506 r. król Aleksander Jagiellończyk zaspokoił ambicje prestiżowe Torunia upoważniając jego Radę do stosowania czerwonego koloru pieczętnego, co było przywilejem władców, wyjątkowo stosowanym dla miast; dla Torunia stanowiło to splendor i zewnętrzny, widoczny dowód łaski. Nad Toruniem nie panował żaden magnat, a nawet pomimo, że Toruń był miastem królewskim to król polski poprzez swojego burgrabiego nie miał w pełni kontroli nad miastem. Toruniem rządziła dumna Rada miejska, określana Senatem. Toruń posiadał własne wojsko, własne terytorium (patrymonium) o powierzchni ok. 360 km2. Na początku XVII w. Toruń zamieszkiwany był przez prawie 20 tys. mieszkańców i tym samym należał do kilku największych miast Rzeczypospolitej. Był również jednym z najbogatszych miast, o wysoko rozwiniętym rzemiośle i handlu międzynarodowym. Należąc do grupy trzech tzw. wielkich miast pruskich Toruń był także miastem o silnym stanie mieszczańskim, zarówno pod względem uprawnień wewnętrznych, jak i wpływu na politykę państwową, co zdecydowanie wyróżniało Toruń i pozostałe dwa wielkie miasta pruskie od możliwości i statusu miast polskich. • Więcej o Toruniu w czasach nowożytnych tutaj. Toruń był związany z wieloma wydarzeniami o ogromnej wadze i znaczeniu historycznym. Odegrał ważną rolę w chrystianizacji i kolonizacji Prus, był głównym pośrednikiem w hanzeatyckim handlu z Europą wschodnią, był też w tej części Europy najważniejszym ośrodkiem kształtowania się poczucia tożsamości stanowej mieszczaństwa oraz miejscem podpisania Traktatu Toruńskiego w 1466 roku i innych układów Historyczne znaczenie Torunia wyraża się między innymi liczbą i rangą istotnych wydarzeń i procesów historycznych tutaj się dziejących i wpływających na kształtowanie losów i kultury kraju. W tym mieście dzieją się wielkie i znaczące wydarzenia historyczne (w tym nie wymienione niżej 3 sejmy polskie), niektóre ważne dla dziejów Europy: ► to właśnie w Toruniu podpisano dwa najważniejsze układy pokojowe polsko-krzyżackie (I pokój toruński 1411, II pokój toruński 1466, ponadto rozejm w 1521 r. Tu odbyły się liczne rozmowy, dysputy i narady związane ze sprawami krzyżackimi (więcej: Działo się w Toruniu tutaj). Toruń także jako ważne miasto państwa przytwierdzał swoje pieczęcie do niektórych dokumentów państwowych czy traktatów międzynarodowych. ► od 1459 r. toruńska Rada sprawuje rolę sądu wyższego dla wszystkich miast założonych na prawie chełmińskim, ► w 1521 r. król Zygmunt Stary zawarł w Toruniu z wielkim mistrzem krzyżackim Albrechtem Hohenzollernem ostatni rozejm polsko-krzyżacki, zwany kompromisem toruńskim, zakończony w 1525 r. sekularyzacją Prus Książęcych i hołdem Albrechta Hohenzollerna na rynku w Krakowie (więcej o roli Torunia w stosunkach polsko-krzyżackich tutaj), ► w 1528 r. otworzono w Toruniu ogólnopruską mennicę królewską, wybijającą monetę toruńską, mającą służyć Prusom Królewskim i Książęcym i będącą w obiegu na terenie całej Rzeczypospolitej, ► w 1568 r. założono w Toruniu protestanckie gimnazjum - najświetniejszą uczelnię na terenie Prus Królewskich, wkrótce podniesioną do rangi półuniwersyteckiego Gimnazjum Akademickiego, które w okresie renesansu i oświecenia określało znaczenie Torunia jako wielkiego ośrodka kultury, oddziaływującego poza granice Rzeczypospolitej; w oparciu o drukarnię gimnazjalną i kadrę profesorską tej szkoły tłoczono w Toruniu tysiące druków w szeregu językach o wielkim znaczeniu dla nauki i kultury polskiej, ► w 1586 r. opublikowano w Toruniu pierwsze na świecie czasopismo - rocznik pedagogiczny "Institutio Literata" (o historii czasopiśmiennictwa toruńskiego tutaj), ► w 1629 r. obronna twierdza toruńska, będąca jedną kilku najpotężniejszych w kraju, samodzielnie mężnie stawiła opór atakowi szwedzkiemu, co dało powód do dalszego uhonorowania Torunia przywilejami królewskimi i honorowego wyróżnienia potwierdzającego stałą wierność Rzeczypospolitej („wierność i stałość ogniem doświadczona” talar oblężniczy), ► w 1645 r. to bogate miasto gościło Colloquium Charitativum - europejski zjazd różnowierców, mający doprowadzić do jedności zwaśnionych wyznań, będący jednym z największych wydarzeń przedrozbiorowego Torunia, które odbiło się szerokim echem w Europie, ► w 1712 r. protestancki Toruń gościł synod ewangelików z Korony i Litwy celem wypracowania polityki pozwalającej na wspólną obronę praw różnowierców i wolności wyznaniowej w obliczu rosnącej nietolerancji ze strony katolickiej Rzeczypospolitej szlacheckiej, ► w 1722 r. ukazał się pierwszy numer tygodnika Das Gelehrte Preussen (Uczone Prusy), będącego pierwszym z serii XVIII-wiecznych toruńskich periodyków naukowych, najwcześniejszych i najbardziej udanych prób wydawniczych w Polsce (>>>), ► w 1724 r. znowu cała Europa zwróciła uwagę na wydarzenia w Toruniu, tym razem „tumultu toruńskiego”, którego konsekwencją o mały włos byłaby europejska akcja zbrojna, ► w 1752 r. powstało pierwsze w Toruniu i jedno z pierwszych w Polsce, Towarzystwo Uczone, którego członkowie podjęli pierwsze w Rzeczypospolitej zorganizowane badania nad językiem polskim, ► w 1806 i 1813 r. Toruń stał się areną wydarzeń związanych z napoleońską ekspansją na wschód (czytaj Toruń napoleoński), ponosząc niestety ogromne zniszczenia i kontrybucje, prowadzące do ekonomicznej ruiny kwitnącego i bogatego kiedyś miasta, „gdzie niegdyś był gwar przemyślnego ludu, gdzie za krocie i krocie w dniu jednym stawały umowy, gdzie błyszczał marmur i złoto…” (Julian Ursyn Niemcewicz), ► w 1858 r. w Toruniu po raz pierwszy na ziemiach polskich wydrukowano „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza, ► w 1867 r. ukazał się pierwszy numer Gazety Toruńskiej - najpoważniejszego organu politycznego Polaków w Prusach Zachodnich, ► w 1872 r. zaborcze władze pruskie podjęły decyzję o rozbudowie twierdzy toruńskiej do kategorii I stopnia, która wkrótce stała się jedną z najpotężniejszych, ► w 1875 r. powstało Towarzystwo Naukowe w Toruniu, skupiające siły intelektualne Pomorza, dziś jedno z najstarszych w Polsce, ► w 1945 r. utworzono w Toruniu pierwszy na północnych ziemiach polskich uniwersytet, o którego zabiegi po raz pierwszy czyniono w 1595 r. (czytaj: Historia szkolnictwa wyższego w Toruniu) XIX-wieczna Twierdza Toruń, której obiekty są dobrze zachowane, była niegdyś ogromną warownią państwową I stopnia. XIX-wieczne forty toruńskie są niewątpliwie jedną z atrakcyjniejszych a jednocześnie mało znanych osobliwości Torunia. Każdy bowiem kojarzy miasto przede wszystkim z jego średniowiecznym zespołem miejskim (nieprecyzyjnie i błędnie zwanym starówką), gotyckimi zabytkami, piernikami, Kopernikiem. Jednak w ostatnich latach coraz częściej zainteresowanie wzbudza XIX-wieczna potężna Twierdza Toruń. Właśnie w XIX wieku (po Kongresie Wiedeńskim w 1815 roku) Toruń stał się twierdzą w znaczeniu warowni państwowej. Jednak już od początku swojego istnienia w 1. poł. XIII w. Toruń pełnił ważne funkcje obronne. Czytaj też: Twierdza Toruń i forty XIX-w. tutaj Rozwój fortyfikacji w Toruniu od średniowiecza do XX w. tutaj Zamki toruńskie. Niewiele miast w Polsce może pochwalić się dwoma zamkami zlokalizowanymi w swoim obrębie. W Toruniu znajdują się dwa, wprawdzie w ruinie, ale będące przedstawicielami różnych państw. Zamek krzyżacki - komturski zbudowany w połowie XIII w. na prawym brzegu Wisły i zamek polski Dybów - starostów królewskich z 1. połowy XV w. na lewym brzegu, tj. już na terytorium Królestwa Polskiego. Toruń, jako krzyżackie miasto nadgraniczne, jako "brama Prus", był najbardziej na południe wysuniętym miastem państwa zakonnego a jednocześnie był pierwszym i najbliższym wielkim miastem pruskim dla mieszkańców Królestwa Polskiego. Toruń stanowił więc naturalną bazę dla różnego rodzaju spotkań i wydarzeń politycznych związanych ze stosunkami polsko-krzyżackimi. Strategiczna lokalizacja Torunia spowodowała istnienie tu ważnych strażnic obu państw. Poza tymi dwoma w najbliższych okolicach znajdują się dwa kolejne zamki: krzyżacki w Zamku Bierzgłowskim i będący w ruinie polski zamek w Złotorii. Położenie Torunia na styku zróżnicowanych geograficznie, historycznie i etnograficznie krain: Ziemi Chełmińskiej (Pomorza), Kujaw na południu i Ziemi Dobrzyńskiej na wschodzie. Historycznie, a przez to kulturowo i cywilizacyjnie Toruń jest miastem pomorskim. Leży na Ziemi Chełmińskiej, która była pierwszym terytorium państwa krzyżackiego; należy do kręgu architektury północnoeuropejskiej, a zwłaszcza południowego pobrzeża Bałtyku (o architekturze Torunia tutaj). W okresie nowożytnym (o Toruniu w czasach nowożytnych tutaj), aż do 1793 r. (II rozbiór Polski) Toruń był natomiast jednym z trzech tzw. wielkich miast pruskich - znajdując się w Prusach Królewskich i ogrywając tu znaczącą rolę polityczną, gospodarczą i kulturalną. W okresie międzywojennym był siedzibą władz województwa pomorskiego. Natomiast południowa część współczesnego Torunia (południowy brzeg Wisły) położona jest na Kujawach, będących już odrębnym historycznie, kulturowo i etnograficznie regionem zawsze polskim. Dziś Toruń jest siedzibą władz samorządowych województwa kujawsko-pomorskiego. Tymczasem południowo-wschodnie granice Torunia opierają się już na rzece Drwęcy, za którą leży kolejny odmienny obszar historyczny: Ziemia Dobrzyńska. Walory turystyczne Torunia klasyfikują go jako jedno z najważniejszych i największych centrów turystyki kulturowej, miejskiej w Polsce Toruń zaliczany jest do jednego z kilku (najczęściej sześciu) ośrodków w Polsce o najwyższych walorach dla turystyki kulturowej. Tworzone w latach 60. XX w. i później rządowe i inne klasyfikacje, obiektywne waloryzacje atrakcyjności turystycznej Polski zawsze wymieniają Toruń jako jeden z kilku najważniejszych i największych ośrodków turystyki miejskiej (>>>). Również wszystkie podręczniki akademickie do geografii turyzmu wskazują Toruń podobnie. Dodatkowo na uwagę w tej materii zasługuje fakt, że Toruń tuż po Krakowie jest ośrodkiem o największej liczbie najcenniejszych zabytków architektury – dawnej klasy zero (w Toruniu i w Gdańsku po 6, w Krakowie 11, Wrocław 3, Poznań 3 itd.); dziś jego rangę podkreśla wpis na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Wyróżnieniem Torunia jest też fakt, że w Toruniu, jako jednym z 10 miast, istnieje instytucja przewodnika miejskiego. Na północy Polski poza Toruniem i Gdańskiem nie ma ważniejszego ośrodka turystki kulturowej, miejskiej. W najbliższej okolicy Torunia znajduje się wiele ciekawych obiektów historycznych, przede wszystkim zabytków gotyckich: wielkich kościołów miejskich (np. katedra w Chełmży, kościół Mariacki w Chełmnie), oraz ogromna liczba średniowiecznych kościołów wiejskich wysokiej klasy architektonicznej i dużego znaczenia historycznego. Zlokalizowane są one na Ziemi Chełmińskiej, tj. na północ i północny-wschód od Torunia. Ponadto na obszarze tym jest wiele zamków krzyżackich, np. słynny w Golubiu, Zamku Bierzgłowskim czy imponujące ruiny zamku w Radzyniu Chełmińskim. Pałace znajdują się np. w Nawrze, Turznie, Bajerzu, Piątkowie. Całkiem blisko z Torunia jest również do Ciechocinka, który jednak leży w odrębnej historycznie i geograficznie krainie - na Kujawach. Najbliższe okolice Torunia (powiat toruński ziemski) obejmują obecnie tereny położone na obu brzegach Wisły oraz w widłach Wisły i Drwęcy. Większa, prawobrzeżna część powiatu z wydzielonym miastem Toruniem (powiat grodzki) jest połacią historycznej Ziemi Chełmińskiej, część południowa - skrawkiem Kujaw, część wschodnia - Ziemi Dobrzyńskiej. Pod względem geograficznym obszar północny należy do Pojezierza Chełmińskiego, wschodni - do Pojezierza Dobrzyńskiego, a południowy - leży w dolinie Wisły, zwanej na tym odcinku Kotliną Toruńską. Tutaj na piaszczystych wydmach występują najstarsze ślady osadnictwa z epoki paleolitu. Zwężenie doliny rzeki pod Toruniem stworzyło dogodną przeprawę, z której korzystał stary szlak północ-południe, krzyżujący się z drogą wodną Wisły. We wczesnym średniowieczu okolice te były gęsto zaludnione, o czym świadczą grodziska w Bielczynach, Chełmży, Czarnowie, Jedwabnie, Przecznie, Rzęczkowie (dwa) i Toruniu. Po spustoszeniu przez Prusów, część Ziemi Chełmińskiej została nadana w 1222 r. przez Konrada Mazowieckiego misyjnemu biskupowi pruskiemu Chrystianowi, a w 1228 r. całe terytorium zostało darowane zakonowi krzyżackiemu. Toruń był pierwszym miastem założonym przez Krzyżaków (w 1231 r.) i najważniejszym ośrodkiem gospodarczym państwa Zakonu do 1454 r. W tym czasie obszar ten był podzielony na komturstwa w Toruniu, Bierzgłowie (skasowane w 1415 r.) oraz w Nieszawie na lewym brzegu Wisły, odzyskanym przez Polskę po pokoju w Mełnie w 1422 r. Chełmża od 1251 r. była stolicą diecezji chełmińskiej. Po powrocie do Polski na początku wojny 13-letniej w 1454 r. Toruń, dzięki uzyskanym przywilejom królewskim był faktycznie wolnym miastem (więcej o tym tutaj). Prawie całą część prawobrzeżną obecnego powiatu zajmowaly dobra ziemskie Torunia (patrymonium miejskie), do którego należało również Bierzgłowo wraz z całym terytorium. Był to obszar wyłączony z administracji województwa chełmińskiego i podlegający władzom Torunia. Wskutek II rozbioru Polski w 1793 r. cały omawiany obszar znalazł się pod zaborem pruskim i z wyjątkiem lat 1807-15, kiedy wchodził w skład Księstwa Warszawskiego, pozostawał we władaniu niemieckiego Królestwa Prus do czasu odzyskania niepodległości w 1920 i najcenniejszą grupę zabytków architektury powiatu toruńskiego (z wyłączeniem Torunia) stanowią budowle gotyckie z 2. poł. XIII i XIV w. Czołowe wśród nich miejsce zajmują ceglane kościoły w Chełmży, zwłaszcza dawna katedra z cennym wyposażeniem oraz kościół św. Mikołaja, dawny parafialny, przebudowany znacznie w XIX w. Miasto Chełmża zachowało średniowieczne rozplanowanie, jednak bez starej (poza XIX-wieczną) zabudowy. Wśród licznych kościołów wiejskich przeważają budowle kamienne lub kamienno-ceglane (Bierzgłowo, Czarnowo, Dźwierzno, Gostkowo, Grębocin, Gronowo, Grzywna, Kiełbasin, Nawra, Papowo Toruńskie, Przeczno, Rogowo, Świerczynki). Poza budowlami gotyckimi sakralnymi przetrwały zamki: w Zamku Bierzgłowskim oraz ruiny zamku w Złotorii i nikłe reszty zamku w Małej Nieszawce (dawny zamek komturski w Nieszawie). Barok jest skromnie reprezentowany kościołem w Górsku i zespołem zabudowań dawnego folwarku toruńskiego w Przysieku. Godne uwagi są zabytki klasycystyczne: zespół palacowy i karczma w Nawrze, dwory w Obrowie i Łążynie (drewniany) oraz oficyna dworska w Pluskowęsach. Neogotycki dwór w Pluskowęsach z poł. XIX w. i pawilon w Turznie oraz neorenesansowy dwór tamże zamykają listę ważniejszych zabytków murowanych. Przykładami budownictwa drewnianego są kościółek w Młyńcu z ok. 1600 r., karczma z XVIII w. w Górsku i kilka wiatraków z XIX W. (Bierzgłowo, Biskupice, Głogowo). Prognoza weekendowa w Toruniu. Zgodnie z zapowiedziami meteorologów temperatura ma wynieść od nan°C do nan°C. Czy mamy spodziewać się opadów? Czy będzie słonecznie? W tym miejscu znajdziesz pogodę na sobotę ( i niedzielę ( dla Torunia. Uwzględniając w swoich planach prognozę pogody łatwiej zaplanujesz weekend w na weekend w Toruniu: sobota, ciągu dnia temperatura w Toruniu może wynieść nan°C. ZOBACZ KONIECZNIEIle wydajesz co roku? Tych kosztów nie unikniesz!Prawdopodobieństwo wystąpienia opadów deszczu meteorolodzy oceniają na 96 proc. Opady deszczu mogą wynosić ok. 6 mm. Według prognozy pogody na weekend dla Torunia wiatr północno-wschodni będzie wiał z prędkością do 17 km/h. Noc może być chłodna, według prognoz termometry pokażą 11°C. Indeks promieniowania UV na sobotę wynosi 3, co oznacza średnie zagrożenie podczas dłuższego przebywania na słońcu. Noś okulary przeciwsłoneczne, ochraniaj ciało ubraniami i nakryciem głowy. W południe, gdy promieniowanie jest najintensywniejsze, poszukaj zacienionego miejsca. .Pogoda na weekend w Toruniu w sobotę:deszcz. min. temp. 15 ° przewidywane warunki meteorologiczne na sobotę, Temperatura w ciągu dnia: nan°C. Temperatura w nocy: 15°C. Wiatr: 17 km/h Kierunek wiatru: północno-wschodni. Prawdopodobieństwo deszczu: 96%. Prawdopodobieństwo wystąpienia burzy: 0%. Indeks promieniowania UV: Te produkty mogą Cię zainteresowaćMateriały promocyjne partnera Pogoda na weekend w Toruniu: niedziela, W niedzielę termometry pokażą 19°C w ciągu dnia. Prognozy długoterminowe na weekend przewidują, że wiatr zachodni będzie wiał z prędkością 8 km/h. W ostatni dzień weekendu możemy spodziewać się przelotnego deszczu. Zdaniem synoptyków, prawdopodobieństwo wystąpienia opadów w niedzielę wynosi 12 proc. W nocy temperatura może spaść do 11° na weekend w Toruniu w niedzielę:deszcz. maks. temp. 18 do 20 °c, min. temp. 10 do 12 ° przewidywane warunki meteorologiczne na niedzielę, Temperatura w ciągu dnia: 19°C. Temperatura w nocy: 11°C. Wiatr: 8 km/h Kierunek wiatru: zachodni. Prawdopodobieństwo deszczu: 12%. Prawdopodobieństwo wystąpienia burzy: 0%. Indeks promieniowania UV: Toruń Herb Mapa Informacje Państwo Polska Region Województwo kujawsko-pomorskie Powierzchnia 115,72 km² Ludność 206 765 Nr kierunkowy +48 056 Kod pocztowy 87-100 Strona internetowa Toruń – miasto w północno-zachodniej Polsce. Jedna z dwóch, obok Bydgoszczy, stolic województwa kujawsko-pomorskiego i drugie co do wielkości miasto województwa (nieco ponad 200 tysięcy ludności). Toruń jest słynny ze swojej doskonale zachowanej średniowiecznej Starówki (wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO), domu rodzinnego Mikołaja Kopernika, pierników, wypiekanych tutaj już od XIII wieku, siedziby „Radia Maryja” oraz sportu żużlowego. Dzielnice miasta[edytuj] Historycznym centrum Torunia mieszczącym wszystkie najcenniejsze zabytki i większość atrakcji turystycznych jest Stare i Nowe Miasto, otoczone przez pierścień parków (plant) założonych w miejscu rozebranych w okresie międzywojennym fortyfikacji. Na zachód od niego leży Bydgoskie Przedmieście, dzielnica willowo-parkowa zbudowana dla pruskich urzędników, o zabudowie przeważnie z końca XIX w. i przełomu XIX/XX w., sąsiaduje ona od południa z najstarszym parkiem miejskim Torunia i Ogrodem Zoobotanicznym. Dalej na zachód znajdują się Bielany z miasteczkiem uniwersyteckim. Na wschodzie, za dawnym przedmieściem (Jakubskie) leży największa dzielnica mieszkaniowa, Rubinkowo, budowana od 1975 r. Inne dzielnice prawobrzeżne to Chełmińskie, Kaszczorek, Bielawy i Grębocin. Na lewym brzegu Wisły znajdują się: Podgórz – dawne miasto (prawa miejskie w 1611), włączone w 1938 r. do Torunia, Rudak, Stawki, Czerniewice. Historia[edytuj] Dojazd[edytuj] Samolotem[edytuj] W Toruniu jest jedynie niewielkie lotnisko sportowo-turystyczne (planowane jest przekształcenie w port lotniczy), najbliższe większe lotniska znajdują się w Bydgoszczy (60 km), Poznaniu (140 km) [1], Gdańsku (180 km) i Warszawie (230 km). Z racji liczby połączeń najlepiej korzystać z portów poznańskiego, gdańskiego i warszawskiego. Z Gdańska do Torunia prowadzi autostrada A1. Pociągiem[edytuj] Bezpośrednie połączenia kolejowe (dalekobieżne pociągi pośpieszne) z Gdańskiem, Poznaniem, Katowicami (przez Łódź), Warszawą, Olsztynem, Ełkiem, Berlinem. Kilkanaście razy dziennie kursują pociągi osobowe i pośpieszne z Inowrocławia (czasem nieuniknione miejsce przesiadek) oraz z Bydgoszczy. Kursy lokalne do Grudziądza, Iławy, Włocławka, Sierpca. W mieście są trzy stacje kolejowe, na których zatrzymują się pociągi pośpieszne: Toruń Główny – dość daleko od centrum, na lewym brzegu Wisły Toruń Miasto – blisko centrum Toruń Wschodni – we wschodniej części miasta, w pobliżu największego osiedla mieszkaniowego – Rubinkowa Autobusem[edytuj] Połączenia z głównymi miastami zapewnia PKS [2] oraz firma PolskiBus [3] Bydgoszcz – połączenia mniej więcej co godzinę Gdańsk – 4 połączenia dziennie, w tym 2 ekspresowe (2,5h) Warszawa – do kilkunastu połączeń dziennie Wrocław – 1 połączenie Samochodem[edytuj] Samochodem do Torunia można dojechać: Z Warszawy: drogą krajową nr 7 (E77, na Gdańsk), w pobliżu Płońska skręcić w drogę nr 10 (na Bydgoszcz), odległość ok. 230 km Z Gdańska: cały czas drogą krajową nr 91/E75 (na Łódź), odległość ok. 195 km. Alternatywnie autostradą A1 (ok. 180 km) Z Łodzi: cały czas drogą krajową nr 1/E75 (na Gdańsk), odległość ok. 170 km) Z Bydgoszczy – dwie możliwości: drogą krajową nr 10 przez Solec Kujawski, za Cierpicami skręcić w lewo na drogę krajową nr 1, odległość ok. 60 km drogą krajową nr 80 przez Fordon i Złąwieś Wielką, odległość ok. 48 km Z Poznania: wyjazd ul. Gnieźnieńską, następnie drogą krajową nr 5 do Gniezna (na Bydgoszcz), w Gnieźnie wjechać na drogę krajową nr 15, dalej przez Trzemeszno, Strzelno i Inowrocław do Torunia, odległość ok. 154 km Z Olsztyna: drogą krajową nr 16, za Ostródą wjechać na drogę krajową nr 15, po drodze Nowe Miasto Lubawskie i Brodnica, odległość ok. 176 km Z Katowic: najpierw drogą krajową nr 86, za Sarnowem wjechać na drogę krajową nr 1, po drodze Siewierz, Częstochowa, 26-km odcinek autostrady A-1 w okolicach Piotrkowa Trybunalskiego, Łódź, Łęczyca, Włocławek, odległość ok. 360 km Transport[edytuj] Pieszo[edytuj] W zasadzie wszystkie główne atrakcje turystyczne Torunia są położone na Starym Mieście, a więc blisko siebie i bez problemu dostępne pieszo. Taxi[edytuj] Samochodem[edytuj] Komunikacja miejska[edytuj] W mieście kursują autobusy i tramwaje; obowiązują ulgi dla uczniów, studentów, emerytów i rencistów; osoby od 65 roku życia mogą jeździć bezpłatnie. W 2017 r. w Toruniu wprowadzono bilety czasowe. Bilet 30-minutowy jest jednocześnie biletem jednoprzejazdowym, kosztuje 2,80 zł, ulgowy 1,40 zł. Szczegółowy cennik na stronie MZK: Bilet na bagaż nie jest wymagany, o ile nie umieszcza się go na miejscach siedzących. Coraz więcej autobusów i tramwajów jest wyposażonych w automaty biletowe, szczególnie na najbardziej uczęszczanych trasach. Jeśli planuje się korzystać z komunikacji miejskiej, warto rozważyć użycie biletów mobilnych: lub Jeśli chodzi o rozkłady jazdy i wyszukiwanie połączeń, najlepszą opcją wydaje się być użycie którejś z aplikacji mobilnych, np. Jakdojade: lub transportoid Inne[edytuj] Można spróbować mniej typowego środku poruszania się po Starym Mieście, którym są riksze. Postój znajduje się na Rynku Staromiejskim, obok pomnika Kopernika. Na drugi brzeg Wisły i z powrotem można przeprawić się Katarzynką II, jej poprzedniczka znana z filmu Rejs została ustawiona jako pomnik na Bulwarze nad Wisłą. Łódka przybija na wysokości bramy Mostowej. Kursuje: od do Ceny biletów: normalny w 1 stronę 3 zł, ulgowy 2 zł Zobacz[edytuj] Zabytki[edytuj] Stare i Nowe Miasto – przez prawie 200 lat oddzielne miasta (Stare lokowane w 1233, Nowe w 1264), z osobnymi władzami i systemami obronnymi, połączone w 1454 r. Do dzisiaj zachowany czytelny średniowieczny układ urbanistyczny najstarszej części miasta z dwoma rynkami – Staromiejskim i Nowomiejskim, ruinami zamku krzyżackiego, trzema gotyckimi kościołami, Ratuszem, kamienicami mieszczańskimi i częściowo zachowanymi murami obronnymi. Warto wybrać się na drugą stronę Wisły żeby podziwiać panoramę miasta (można tam dostać się autobusem nr 22 z placu Rapackiego w stronę dworca PKP Toruń Główny i wysiąść na ostatnim przystanku, ale znacznie bardziej atrakcyjnym środkiem transportu jest słynna Katarzynka, łódka kursująca z nabrzeża Wisły przy bramie Mostowej na Kępę Bazarową). Ratusz Staromiejski – jeden z najwybitniejszych przykładów średniowiecznej architektury mieszczańskiej w Europie. Czworoboczna budowla z prostokątnym dziedzińcem i wieżą w narożu południowo-wschodnim. Rozpoczęty w połowie XIII w., rozbudowywany w XIV w. i podwyższony o jedno piętro na początku XVII w. Wewnątrz tzw. Sala Królewska, miejsce śmierci w 1501 króla Jana Olbrachta. Obecnie mieści się w nim główny oddział Muzeum Okręgowego (patrz Muzea i galerie). Jest możliwość wejścia na wieżę, skąd wspaniały widok na Stare Miasto. Wstęp i godziny otwarcia: Patrz Muzea i galerie Katedra św. Jana Chrzciciela i – dawny kościół parafialny Starego Miasta, od 1992 katedra diecezji toruńskiej. Położony między ul. Żeglarską i Łazienną, od Rynku Staromiejskiego w stronę Wisły. Gotycki kościół zbudowany na początku XIV w., rozbudowywany w XV. Wewnątrz oprócz wielu dzieł sztuki z okresu gotyku, renesansu i baroku, kaplica poświęcona Mikołajowi Kopernikowi z XIII-wieczną chrzcielnicą, w której przypuszczalnie astronom był ochrzczony, epitafium z 1589 jemu poświęcone i pomnik Kopernika z 1766 dłuta krakowskiego rzeźbiarza Wojciecha Rojowskiego. W filarze obok epitafium znajduje się wmurowane serce króla Jana Olbrachta, który zmarł w Toruniu. Na wieży, na którą jest możliwość wejścia, znajduje się dzwon Tuba Dei odlany w 1500 roku, trzeci pod względem wielkości dzwon w kraju, w momencie powstania największy w Polsce. Wstęp: Dorośli 2 zł, dzieci i młodzież – 1 zł, dzieci do lat 13 – 50 gr, opłata za możliwość fotografowania wewnątrz kościoła – 10 zł, filmowania – 30 zł; za darmo można wejść tylko do tylnej części kościoła, oddzielonej kratą; wstęp na wieżę: dorośli – 6 zł, dzieci, młodzież, emeryci – 4 zł. Godziny otwarcia: 9:00-17:30, niedziele 14:00-17:30 Kościół Wniebowzięcia NMP (przy północno-zachodnim narożniu Rynku Staromiejskiego) – monumentalny gotycki kościół pofranciszkański z XIV w. Wstęp: Wolny Godziny otwarcia: Kościół jest dostępny cały dzień, nie ma wyznaczonych godzin otwarcia Kościół św. Jakuba (na Nowym Mieście, przy wschodnim narożniku Rynku Nowomiejskiego) – kościół z XIV w., jeden z niewielu na Pomorzu o układzie bazylikowym, jednocześnie najmniejszy gotycki kościół na toruńskiej starówce. Bogato dekorowane prezbiterium jest uważane za jedną z najpiękniejszych budowli gotyku ceglanego. Wnętrze bardziej kameralne niż pozostałych dwóch kościołów, wyposażenie gotyckie i barokowe oraz zespół gotyckich malowideł z XIV-XV w. W nawie południowej (prawej) duży gotycki krucyfiks z końca XIV w., tzw. Mistyczny, przeniesiony ze zburzonego w XIX w. kościoła dominikanów. Wstęp: Wolny Godziny otwarcia: W sezonie kościół otwierany na kilka godzin dziennie, poza sezonem otwierany jedynie na msze Dom Kopernika (ul. Kopernika 15/17), obecnie oddział Muzeum Okręgowego – zespół dwóch późnogotyckich domów ze zrekonstruowanymi fasadami z XV w. i wnętrzami, mniejszy z nich (nr 17) jest obecnie uznawany za dom narodzin Mikołaja Kopernika (19 lutego 1473 r.), jednak możliwe również, że urodził się w rozebranej w XIX w., bardziej okazałej kamienicy przy Rynku Staromiejskim. Oprócz tego warto dodać, że do 1881 roku za miejsce narodzin astronoma uważano dom przy ul. Kopernika 30 i jako taki był on pokazywany Napoleonowi i F. kościół i klasztor poreformacki w Toruniu na Podgórzu, ufundowany w 1644 przez Stanisława Sokołowskiego, starostę dybowskiego i kasztelana bydgoskiego; w 1661 ukończono budowę kościoła, klasztor uległ kasacie w 1832, w 1987 powrócili tu franciszkanie. Przy parafii działa Wyższa szkoła filologi hebrajskiej, zalożona przez o. Maksymina Tandka. Muzea i galerie[edytuj] Planetarium im. Władysława Dziewulskiego Muzeum Okręgowe – Ratusz Staromiejski – główny oddział muzeum ze zbiorami sztuki gotyckiej z terenu Pomorza Wschodniego i Śląska (witraże z kościołów Torunia i Chełmna, rzeźba i malarstwo), rzemiosła artystycznego Torunia ( stare formy piernikowe). Na piętrze portrety mieszczańskie z XVI-XIX w. (słynny portret Kopernika z 2 połowy XVI w.), malarstwo polskie z XVIII-XX w. Czynne w godzinach 10:00-16:00 (od VI do VIII do 18:00), bilety 10 i 6 zł (w poniedziałki nieczynne, w środy na ekspozycje mieszczące się na parterze wstęp bezpłatny). Osobno trzeba wykupić bilety na wieżę (w okresie od VI do VIII czynna 10:00-19:00) – cena 10 i 6 zł. Muzeum Etnograficzne – w Toruniu powstało 1 stycznia 1959 roku. Jego twórczynią i pierwszym wieloletnim dyrektorem była prof. Maria Znamierowska-Prüfferowa, której imię, Muzeum nosi od 15 grudnia 1999 roku. Muzeum Etnograficzne w Toruniu jest jednym z trzech samodzielnych muzeów etnograficznych w kraju. Jest samorządową instytucją kultury i działa w oparciu o ustawę o muzeach z dnia 21 listopada 1996 roku a jego organizatorem jest województwo kujawsko-pomorskiego. Muzeum jest wpisane do Państwowego Rejestru Muzeów. Podstawowym zadaniem Muzeum jest gromadzenie, naukowe opracowywanie, przechowywanie, ochrona, konserwacja i udostępnianie dóbr kultury. Muzeum gromadzi także materiały dokumentacyjne dotyczące etnologii oraz nauk pokrewnych. Prowadzi również działalność edukacyjną i wydawniczą oraz współpracuje z organizacjami posiadającymi podobne działania Muzeum Etnograficzne w Toruniu to obszar całej Polski, ze szczególnym uwzględnieniem terenów województwa kujawsko-pomorskiego. Muzeum Piernika, ul. Rabiańska 9. '''Godziny otwarcia:''' 9-18, styczeń – marzec 10-18. Interaktywny pokaz wypieku piernika według starych toruńskich tradycji. Najpierw, pod okiem Mistrza Piernikarskiego i Wiedźmy Korzennej wszyscy wyrabiają ciasto piernikowe, dokładnie tak jak robiono to dawniej. Potem każdy czyni własnego piernika, jest on następnie wypiekany. Goście mielą ziarna zbóż przy pomocy żarna, przesiewają mąkę, odmierzają składniki, mieszają je razem. Pokaz ma także charakter edukacyjny, goście poznają przyprawy korzenne, dawne jednostki miar i wag. Grupy zorganizowane (szkolne, biura podróży) powinny rezerwować terminy odwiedzin z dużym odbywają się o pełnych godzinach przy obecności minimum 5 osób. Planetarium im. Władysława Dziewulskiego (Centrum Popularyzacji Kosmosu "Planetarium - Toruń"). Ceny biletów: bilet grupowy szkolny 8 zł od osoby, bilet ulgowy 10 zł, bilet normalny 12 zł, bilet z wersją angielską 15 zł SALA GEODIUM: bilet grupowy szkolny 6 zł od osoby, bilet ulgowy 7 zł, bilet normalny 9 zł SALA ORBITARIUM: bilet grupowy szkolny 6 zł od osoby, bilet ulgowy 7 z, bilet normalny 9 zł. W soboty, niedziele i święta obowiązują bilety ulgowe. Zostało otwarte 17 lutego 1994 roku, a pierwszy publiczny pokaz odbył się 2 dni później, w rocznicę urodzin Kopernika. Blisko 70 profesjonalnych rzutników wyświetla panoramy, a w systemie „all-sky”, pokrywa obrazem slajdów całą kopułę. Pokazy mają tematykę astronomiczną, ale są także o toruńskiej Starówce i miejskich zabytkach. W Planetarium są także: sala Orbitarium i sala przez cały rok Rozrywka[edytuj] Zakupy[edytuj] Sklepiki w mieście[edytuj] Centra handlowe[edytuj] Galeria Copernicus (hipermarket Auchan), ul. Żółkiewskiego – przy stacji PKP Toruń Wschodni, dojazd autobusami nr 15, 19, 22, 24, 25, 26, 31, 33, 34, 40, C, tramwajem nr 2, 3 (wysiąść przy Dworcu Wschodnim) CH Bielawy (z hipermarketem Carrefour), ul. Olsztyńska 8 – we wschodniej części miasta, za dzielnicą Rubinkowo, dojazd bezpłatnymi autobusami oraz miejskim nr 40. CH Kometa (z hipermarketem Real), ul. Grudziądzka 162, na północ od centrum, dojazd bezpłatnymi autobusami oraz miejskimi nr 0, 12, 14, 17, 28, 34, C. CH Plaza (z marketem Delima oraz kinem CinemaCity), ul. Broniewskiego 90, na zachód od centrum, dojazd autobusem miejskimi nr 18 oraz tramwajami nr 2, 5 (przystanek Plac Skalskiego). Jedzenie[edytuj] Restauracje[edytuj] Jedną z najbardziej znanych restauracji w Toruniu jest naleśnikarnia Manekin, znajdująca się pod adresem Rynek Staromiejski 16. Istnieją również inne lokale tej samej sieci na ulicy Wysokiem i Gagarina. W sąsiedztwie (Rynek Staromiejski 19) znajduje się Osetia, serwująca dania kuchni kaukaskiej, w tym osetyjskie pierogi. Bary[edytuj] Puby[edytuj] Kawiarnie[edytuj] Noclegi[edytuj] Hotele[edytuj] Klimatyczne noclegi w Toruniu Hotel Nicolaus - 4-gwiazdkowy hotel butikowy na toruńskiej starówce, naprzeciwko Domu Mikołaja Kopernika Hotel Bulwar - 4-gwiazdkowy hotel w centrum Torunia, na starówce, przy Bulwarze Filadelfijskim nad Wisłą Przewodnicy[edytuj] Przewodnicy Toruń Konsulaty[edytuj] Konsulat Republiki Litwy mieszczący się na ulicy Piekary 12. Konsulat Republiki Peru znajdujący się na Moniuszki 46. W okolicy[edytuj] Chełmno – niewielkie miasto położone około 40 km na zachód od Torunia. Dobrze zachowany układ architektoniczny, gotycko-renesansowy ratusz, mury obronne, zabytkowe kościoły. W Farze chełmińskiej przechowywane są relikwie Świętego Walentego. Dojazd samochodem drogą krajową nr 1 lub autobusem z dworca PKS (około 1h). Ciechocinek – słynne miasto uzdrowiskowe, położone o 26 km od Torunia, z największymi w Polsce tężniami solankowymi. Interesująca architektura sprowadza na myśl dawne czasy. Idealne jako wspomnienie czasów świetności PRL-u. Chełmża – miasto położone około 20 km na północ od Torunia. Gotycki kościół: katedra Diecezji Chełmińskiej, konkatedra Diecezji Toruńskiej. 1. Rynek w Toruniu Nie bez powodu o Toruniu mówi się "Piernikopolis", "gród Kopernika", czy "Kraków Północy". To właśnie gotyk, piernik i Kopernik są esencją miasta oraz jego trzema sztandarowymi markami. Wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO Średniowieczna część Torunia (średniowieczny zespół miejski) składa się z trzech średniowiecznych części - jednostek urbanistycznych, wśród których tak naprawdę Stare Miasto jest tylko jedną z nich, natomiast pozostałe dwie to Nowe Miasto oraz zamek krzyżacki, z których każde pierwotnie stanowiło odrębną, niezależną jednostkę. Pomnik Mikołaja Kopernika w Toruniu Turystów przeciągają tutaj nie tylko malownicze krajobrazy oraz wspaniała atmosfera panująca w mieście, ale także liczne zabytki. Na Rynku Staromiejskim nie wypada nikomu ominąć pomnika najsłynniejszego Torunianina- Mikołaja Kopernika, po czym wspiąć się wieżę ratuszową, skąd można zrobić pamiątkowe zdjęcia panoramy miasta. We wnętrzach ratusza mieści się Muzeum Okręgowe, jedno z największych i najstarszych muzeów w Polsce, z bogatą kolekcją sztuki gotyckiej, biżuterii i malarstwa polskiego, a także ze stylowymi wnętrzami i średniowieczną Salą Sądową. Każda kamienica, pomnik opowiada inny fragment historii z dziejów miasta. Ta najbardziej znana dotyczy licznych powodzi nawiedzających gród: Pewnego lata wraz z falami do miasta wpłynęły... żaby, stając się prawdziwym utrapieniem. Na szczęście znalazł się młody flisak, który, zachęcony obietnicą ślubu z urodziwą córką burmistrza, zaczarował płazy grą na skrzypcach i wyprowadził je poza mury miasta. Śmiałka uhonorowano, stawiając pod ratuszem Pomnik Flisaka. 2. Bulwary Foto: Shutterstock Bulwary w Toruniu Bulwary nadwiślańskie w Toruniu ciągną się wzdłuż Wisły na całej długości średniowiecznych murów miejskich. Nic dziwnego, że są jednym z najbardziej lubianych miejsc spacerowych torunian i turystów. Podziwiać stąd można zielony przeciwległy brzeg Wisły - wyspę Kępę Bazarową, porośniętą lasem łęgowym, stanowiącym rezerwat przyrody. Jest on także przystosowany do spacerów, znajduje się tu także punkt widokowy, skąd podziwiać można słynną nadwiślańską panoramę toruńskiego Średniowiecznego Zespołu Miejskiego. Kępa Bazarowa to kolejna z proponowanych promenad spacerowych. Inny uroczy widok jest ten od strony bulwarów - ciągnące się wzdłuż ulicy średniowieczne mury obronne z bramami i basztami, zza których wyłaniają się kamienice, wieże i ruiny zamku krzyżackiego. Naprzeciwko Bramy Klasztornej znajduje się kotwica-obelisk, która została postawiona na pamiątkę istnienia w Toruniu pierwszej polskiej Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej. Kotwica upamiętnia także tradycje morskie miasta, które wyrażają się istnieniem tu już od XIII wieku śródlądowego portu morskiego, gdzie przybijały kupieckie statki morskie. 3. Planetarium Foto: Shutterstock Planetarium w Toruniu Właśnie w Toruniu znajduje się największy ośrodek astronomii obserwacyjnej w Polsce i jeden z największych w Europie. Centrum Astronomii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika zostało założone w 1945 r. z inicjatywy astronomów Władysława Dziewulskiego i Wilhelminy Iwanowskiej, dotychczasowych naukowców Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, jednocześnie jednych z założycieli Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu w 1945 r. W 1994 r. Obserwatorium wzbogaciło się o nowy, największy i najnowocześniejszy w tej części Europy radioteleskop. Antena paraboliczna ma średnicę 32 m, co stawia obiekt toruński na trzecim miejscu w Europie. Obserwatorium posiada także inną antenę o średnicy 15 m, a także teleskop Schmidta o średnicy 90 cm. Prowadzone są tam badania pulsarów oraz badania z zakresu radiospektroskopii. Ta wyjątkowa 32-metrowa antena z wysokiej jakości oprzyrządowaniem jest dla polskich astronomów unikalnym narzędziem badań kosmosu. 4. Grudziądz Foto: Agencja BE&W Grudziądz, Wisła Na północ od Torunia znajduje się Grudziądz. Miasto to leży nad prawym brzegiem Wisły stanowiącym wschodnią granicę Ziemi Chełmińskiej. Jego historia sięga czasów pierwszych Piastów i związane jest z działalnością misyjną prowadzoną na terenie Prus, jako że właścicielem Grudziądza oraz całej Ziemi Chełmińskiej był wówczas biskup misyjny Chrystian. Później miasto stało się ważnym ośrodkiem handlu zbożem, czego efekty widoczne są aż do dzisiaj w postaci zespołu spichrzów rozciągających się wzdłuż ulubionych przez mieszkańców i turystów Błoni Nadwiślańskich - ta charakterystyczna panorama Grudziądza tworzona dodatkowo przez Bramę Wodną i wieże kościoła farnego oraz Kolegium Jezuickiego to jedna z piękniejszych wizytówek polskich miast, który podziwiać warto w szczególności z drugiego brzegu Wisły. Będąc w tym mieście, nie można zrezygnować ze spaceru dobrze zagospodarowanymi Plantami. Uliczki przecinające się pod kątem prostym to zespół odnawianych pięknych secesyjnych kamieniczek, w których znaleźć można kilka klimatycznych kawiarenek i restauracji. Na najwyższym wzniesieniu w Grudziądzu, w latach 1260-1299 Krzyżacy wznieśli zamek obronny, który potem wielokrotnie był niszczony, głównie w okresie wojen szwedzkich. Po pięknej budowli pozostała wieża Klimek oraz studnia. Klimka ostatecznie wysadziły oddziały niemieckie w dniu 5 marca 1945 r. W latach 2013-2014 relikty zamku krzyżackiego poddano rewitalizacji. Dzięki temu wyeksponowano mury zamku oraz zbudowano wieżę widokową wzorowaną na dawnej zamkowej wieży Klimek. Z dwudziestotrzymetrowej wieży można podziwiać wspaniałą panoramę, jaka roztacza się na miasto i dolinę Wisły, a w pogodne dni widać budynki Chełmna, Świecia i Nowego nad Wisłą. 5. Chełmno - miasto zakochanych? Foto: Agencja BE&W Ratusz w Chełmnie 40 kilometrów na północ od Torunia i 30 km na zachód od Grudziądza leży Chełmno słynące głównie z jednego z najpiękniejszych zabytków renesansu - Ratusza chełmińskiego, wzniesionego w latach 1567-1572. Ratusz mieści obecnie Muzeum Ziemi Chełmińskiej, gdzie poza ekspozycjami dot. historii Chełmna i Ziemi Chełmińskiej, prezentowane są oryginalne wnętrza, ich funkcje i wyposażenie. Żeby obejrzeć panoramę miasta, najlepiej udać się na wieżę kościoła farnego udostępnionego dla turystów. Jednak trzeba uważać, bo w pewnej chwili, można ulec wrażeniu, że jest to miasto kościołów. Po każdej stronie można zobaczyć wznoszącą się ku niebu wieżę jakiejś gotyckiej świątyni. Oczywiście, najważniejszy jest sam kościół farny, czyli Wniebowzięcia NMP, aczkolwiek w panoramie można zauważyć też kościół Św. Jakuba Starszego czy kościół Św. Ducha. Czy można stwierdzić, że Chełmno jest miastem zakochanych? Zdecydowanie! Jednym z argumentów świadczącym za są relikwia św. Walentego - patrona zakochanych znajdujące się w kościele farnym. Mówi się także, że nie można opuścić Chełmna bez symbolicznego pocałunku na Ławeczce Zakochanych, co przynosić ma szczęście w miłości. Ławeczka znajduje się w parku miejskim Nowe Planty, obok murów miejskich, niedaleko deptaka i Bramy Grudziądzkiej. 6. Ciechocinek Kto nigdy nie słyszał o Ciechocinku, niech pierwszy rzuci kamień. Przede wszystkim miasteczko znane jest ze znajdujących się tam uzdrowisk. Wpaniałe lecznicze właściwości wynikają z wszechobecnej solanki: słonej wody, która jest w basenach i fontannach, spływa po wielkich tężniach i parując unosi się w powietrzu. Foto: Wikipedia Commons / Materiały prasowe Ciechocinek - Park Tężniowy W Ciechocinku istnieją aż trzy tężnie solankowe, ustawione w kształcie podkowy. Dwie pochodzą z I połowy XIX wieku, ostatnia powstała kilkadziesiąt lat później, w połowie XIX stulecia. To największe budowle tego typu w Europie. Są drewniane i mają na celu odparowywanie wody z leczniczej solanki. Wyjątkowy tutaj jest też Park Zdrojowy, utrzymany w stylu angielskim, w którym prócz ciekawej i bogatej roślinności odnajdziemy muszlę koncertową, zabytkową Pijalnię Wód Mineralnych czy słynną fontannę Jaś i Małgosia. W Ciechocinku odbywa się także wiele imprez kulturalnych - na szczególne uznanie zasługuje Międzynarodowy Festiwal Muzyki i Kultury Romskiej. 7. Biskupin Foto: Thinkstock / Thinkstock Biskupin W wiosce Biskupin leżącej w obrębie regionu historyczno - etnograficznego zwanego Pałukami znajduje się zdecydowanie jedyny taki w Europie środkowej rezerwat archeologiczny. Wspaniale odrestaurowane drewniane osiedle ma ponad 2700 lat. Osada położona jest na półwyspie i otoczona wałem obronnym. W środku podziwiać można szeregi domów wraz z ich wyposażeniem. Dużą atrakcją są coroczne festyny archeologiczne podczas których prezentowane są najróżniejsze przejawy życia ludzi od najdawniejszych. Trzeba przyznać, że całe Pałuki to malownicza kraina bogata w lasy, jeziora i liczne zabytki, rozciągająca się pomiędzy Wielkopolską, Pomorzem i Kujawami. Przebiega tędy Szlak Piastowski łączący Żnin, Wenecję, Biskupin i Gąsawę. Odcinek tego szlaku można zwiedzać kolejką wąskotorową, zwaną popularnie Ciuchcią Żnińską, która przejeżdża nad Jeziorem Biskupińskim, koło zrekonstruowanej prasłowiańskiej osady. 8. Inowrocław - "miasto na soli" Foto: Igor Pacer / Inowrocław, Tężnia Solankowa w Parku Zdrojowym Podobnie jak Ciechocinek, Inowrocław znany jest, jako uzdrowisko wykorzystujące dobroczynne działanie solanki i łagodnego nizinnego klimatu. Tę miejscowośc nazywa się nawet "miastem na soli", ponieważ leży na potężnym wsadzie solnym. Już w 1875 roku powstało tu uzdrowisko, w którym do dziś wykorzystuje się najważniejsze tutejsze bogactwo naturalne czyli sól oraz solankę. Najstarszym zachowanym zabytkiem Inowrocławia jest romański kościół Imienia Najświętszej Maryi Panny, choć to dziś piękna cała budowla, to nazywana jest "ruiną", gdyż wiele lat właśnie w takim stanie pozostawała. Natomiast największą budowlą sakralną jest kościół Zwiastowania NMP, wzniesiony w latach 1898-1900. Neoromańska świątynia, długa na 72 m i szeroka na 25 m, mieści aż 3000 ludzi. Widoczna w całej okolicy 77-metrowa wieża jest doskonałym punktem orientacyjnym, a przy tym symbolem Inowrocławia. Do jednej z najciekawszych atrakcji należy tutaj Park Solankowy, którego pominąć przy zwiedzaniu miasta, najprościej w świecie, nie wypada. Odznacza się ładną zabudową uzdrowiskową, piękną przyrodą i słynną Aleją Dębów Gwiazd. Powstała tu niedawno nowoczesna Pijalnia Wód z Ławeczką Teściowej. Koniecznie odwiedzić też trzeba inowrocławskie tężnie solankowe, które leczą górne drogi oddechowe. 9. Kruszwica Foto: Agencja BE&W Mysia Wieża w Kruszwicy Kto nie słyszał legendy o królu Popielu? Miasto wraz z jeziorem Gopło stało się przedmiotem wielu ciekawych legend i baśni. Historia tego miasta nierozerwalnie łączy się z początkami polskiej państwowości, ale już znacznie wcześniej istaniały tutaj osady ludzkie, o czym mówią badania archeologiczne. Najstarsze ślady osadnictwa na terenie dzisiejszej Kruszwicy sięgają epoki kamienia, czyli około 10 tys. lat Obecnie miasto stanowi prawdziwą atrakcję turystyczną, ponieważ wielu Polaków chce przybyć do miejsca, w którym wszystko się zaczęło. Nakłaniają do tego wspaniałe zabytki architektury i pamiątki naszych dziejów, jak np. Mysia Wieża - jedyna pozostałość po gotyckim zamku, udostępniona dla turystów oraz stara, romańska kolegiata. Ale przyciąga tu również wielkie bogactwo przyrody i malownicze krajobrazy, co podziwiać można w Nadgoplańskim Parku Tysiąclecia, który objął swym zasięgiem Jezioro Gopło nazywane niegdyś Morzem Polaków oraz jego okolice. 10. Szafarnia Foto: Shutterstock Ośrodek Chopinowski w dworze Dziewanowskich - Szlakiem Fryderyka Chopina Szafiarnia to wieś, znana głównie z wydarzenia, które miało miejsce 25 września 1949 roku, kiedy to 100-lecie śmierci Chopina, odbył się tu pierwszy koncert chopinowski i otwarto izbę pamięci. Kilka lat później nadano szkole w Szafarni imię Fryderyka Chopina i przemianowano izbę pamięci na Ośrodek Kultu Fryderyka Chopina. W 2004 roku rozpoczęto tu działalność Ośrodka Chopinowskiego, który zajmuje parter dworu Dziewanowskich i otoczony jest parkiem krajobrazowym o powierzchni około 3 ha, a staw w parku ma w kształcie fortepianu. Odbywają się tu liczne koncerty i konkursy (nie tylko muzyczne) poświęcone Fryderykowi Chopinowi. Wyjątkowy spacer czeka gości tego miasta, wystarczy tylko trochę wyobraźni - przecież obecna przyroda pamięta jeszcze czasy Chopina... W całej swej historii Toruń miał kilku wybitnie zasłużonych dla miasta prezydentów, z których Heinrich Stroband (1548-1609) oraz Antoni Bolt (1891-1941) wyróżnili się szczególnie pozytywnie, tworząc Toruń nowoczesny i o wysokiej kulturze. Tymczasem obecny prezydent Michał Zaleski (prezydentura ciągła od 2002 r.) przejdzie do historii Torunia wyróżniając się również, ale jednak chyba negatywnie – jako ten, za czasów którego zniszczono wiele z dziedzictwa Torunia oraz inwestowano w urbanistyczne zacofanie urbanistyczne Torunia na przełomie pierwszej i drugiej dekady XXI w. to wszystkie te cechy miasta oraz działania jego władz, które są wprost przeciwne do aktualnych praktyk modernizacji i naprawy miast, do rozwiązywania problemów komunikacyjnych, do działań miast zachodnich, realizujących idee "nowego urbanizmu". Toruńskie dzisiejsze zacofanie to więc miasto nieprzyjazne pieszym, przyjazne kierowcom i samochodom = miasto budowane wg uznanych za negatywne tendencji sprzed 50 lat, których skutki Europa zachodnia od wielu lat naprawia, miasto bez pierzei, za to z szerokimi i prostymi "autostradami miejskimi", pustymi przestrzeniami = miasto rozwlekłe = nieekonomiczne, nieprzyjazne społecznie, miasto z ekranami dźwiękochłonnymi w centrum = miasto dla samochodów = miasto o niskiej jakości przestrzeni, nieprzyjazne społecznie, miasto wyburzające zabudowę (często stylową, stanowiącą dziedzictwo historyczne Torunia) pod poszerzanie dróg = miasto dla samochodów, miasto niszczące swoje dziedzictwo, miasto z ogrodzonymi blokowiskami w centrum. Toruń – w obszarach poza średniowiecznym zespołem miejskim (Stare Miasto, Nowe Miasto), XIX-wiecznym Bydgoskim Przedmieściem i kilkoma ulicami Przedmieść Jakubskiego i Chełmińskiego – zabudowany jest w sposób bardzo luźny, rozwlekły, bezpierzejowy, w myśl jednego z postulatów modernistycznych zawartych z tzw. Karcie Ateńskiej z 1933 r. Taka, uznana w światowej urbanistyce już pół wieku temu jako negatywna sytuacja (sposób zabudowy miasta) w ostatnich latach w Toruniu pogłębia się, co jest wprost przeciwne do aktualnych zachodnioeuropejskich, uzasadnionych trendów urbanistycznych. Toruń nie tylko trwa w swoim zacofaniu, ale je rozwija. Drastyczna różnica w rozumieniu budowy miasta: w Lejdzie ulica o szerokości ok. 45 m, w Toruniu: ok. 55 m. W Lejdzie ulica z zabudową pierzejową, uporządkowaną, zwartą, w Toruniu bezpierzejowa zabudowa tworząca wrażenie obszaru podmiejskiego, pustkowia, rozwlekłości. W Lejdzie miasto zwarte, przyjazne, ekonomiczne, przyjemne, w Toruniu miasto rozwlekłe, puste ze wszystkimi tego negatywnymi skutkami. W Lejdzie priorytetem jest pieszy, dlatego ruchliwa ulica i tranzyt schowane są pod ziemią, a nad tunelem plac z priorytetem ruchu pieszego. W Toruniu szeroka bezludna arteria, bez przejść dla pieszych na odcinku aż 350 m! (w centrum miasta). Po lewej: jedna z głównych śródmiejskich ulic Lejdy (miasta partnerskiego Torunia, 120 tys. mieszkańców), zlokalizowana ok. 1,2 km od Hooglandse Kerk w centrum zabytkowego starego miasta. Po prawej: jedna z głównych śródmiejskich ulic Torunia (200 tys. mieszkańców), zlokalizowana ok. 0,5 km od Ratusza Staromiejskiego w centrum zabytkowego starego miasta. Owa luźna, bezpierzejowa i sprawiająca wrażenie chaotycznej współczesna zabudowa i urbanistyka miasta powstała po 1945 r. Wiąże się to z tym, że rozwijające się od XIII do XIX w. liczne i obszerne przedmieścia-dzielnice Torunia zostały zniszczone całkowicie i planowo najpierw w styczniu 1813 r. (obrona Torunia przez armię napoleońską przed Rosjanami, zobacz: Toruń napoleoński. Napoleon w Toruniu) i następnie przez władze Królestwa Prus, które przejęły Toruń na mocy postanowień Kongresu Wiedeńskiego w 1815 r. i przekształciły go w potężną państwową twierdzę obronną najwyższej rangi. Dlatego Toruń dzisiejszy - ten kształtowany po 1945 r. - w ścisłym centrum miasta (poza Starym Miastem, Nowym Miastem i Przedmieściem św. Katarzyny) nie posiada budynków starszych niż XX-wieczne i nie posiada XIX-wiecznego śródmieścia, nie posiada ulic ze zwartymi pierzejami, jak posiadają inne miasta europejskie nie objęte w XIX w. rygorami i zakazami związanymi z ówczesną funkcją obronną. Dlatego dzisiejsze centrum Torunia zamiast zwartej, uporządkowanej urbanistycznie pierzejowej zabudowy XIX-wiecznego śródmieścia ma szeroki pas Plant w miejscu dawnych obwarowań bastionowych (sięgających XVII w. i następnie modernizowanych i przekształcanych często aż do XIX w.) oraz ma w centrum spuściznę z drugiej połowy XX w., czyli przeskalowane, szerokie arterie (aż do 60-80 m szerokości!, np. ul. Czerwona Droga, Odrodzenia, Przy Kaszowniku, Warneńczyka, Kraszewskiego, Bema, Szosa Chełmińska na północ od ul. Bema) i bloki zamiast zabudowy pierzejowej: luźnie rozrzucone wyższe i niższe budynki mieszkalne z rozległymi terenami zielonymi pomiędzy („Osiedle Młodych”, „Osiedle Chrobrego”, „Osiedle Dekerta”, „Osiedle Słoneczne Tarasy”). Drastyczna różnica w rozumieniu budowy miasta: w Gandawie ulica o szerokości ok. 37 m, w Toruniu: ponad 70 m. W Gandawie ulica z zabudową pierzejową, uporządkowaną, zwartą, w Toruniu bezpierzejowa zabudowa tworząca wrażenie chaosu przestrzennego i pustkowia. W Gandawie miasto zwarte, przyjazne, ekonomiczne, przyjemne w Toruniu miasto rozwlekłe, puste ze wszystkimi tego negatywnymi skutkami. Po lewej: jedna z głównych śródmiejskich ulic Gandawy (260 tys. mieszkańców), zlokalizowana ok. 1,3 km od Belfortu w centrum zabytkowego starego miasta. Po prawej: jedna z głównych śródmiejskich ulic Torunia (200 tys. mieszkańców), zlokalizowana ok. 1,3 km od Ratusza Staromiejskiego w centrum zabytkowego starego miasta. Taka modernistyczna forma zabudowy Torunia (i innych miast) wynikała z jednego z postulatów Międzynarodowego Kongresu Architektury Nowoczesnej CIAM, który odbył się w Atenach w 1933 r., zawartego w tzw. Karcie Ateńskiej. W ten sposób realizowana wizja modernistów stworzyła pozornie pozytywny obraz „zielonego miasta”. W rzeczywistości powstało natomiast wiele rozległych, zaniedbanych „niczyich” przestrzeni; projektowanie miasta podporządkowane zostało potrzebom transportowym, a nie ludziom. Miasto stało się zdezintegrowane przestrzennie, składa się z odległych wzajemnie jednostek porozdzieranych ponad miarę szerokimi arteriami albo terenami pustymi. Ma kształt zupełnie przeciwny do tradycyjnej formy miasta, ukształtowanej w ciągu całej historii ludzkości, a tym, co najbardziej rzuca się w oczy jest wrażenie chaosu przestrzennego, nieuporządkowanie przestrzeni miejskiej: zabudowa nie tworzy pierzei, jest luźno rozrzucona między sobą, z dala od ulic, które mają charakter wielkoskalowych, często dwupasmowych tras z ograniczoną liczbą przejść dla pieszych i skrzyżowań, coraz częściej ostatnio wyposażonych w ekrany akustyczne, zachęcających do rozwijania dużych prędkości (w tym względzie apogeum osiągnięto w przypadku ul. Szosa Lubicka na wschód od ul. Wschodniej, gdzie szerokość ulicy wynosi aż do 100 m (!), a odległość między nielicznymi budynkami po przeciwnych stronach ulicy aż do prawie 160 m!). Drastyczna różnica w rozumieniu budowy miasta: w Gandawie ulica o szerokości ok. 35 m, w Toruniu: ok. 60 m. W Gandawie ulica z zabudową pierzejową, uporządkowaną, zwartą, w Toruniu ekrany akustyczne (centrum miasta!), bezpierzejowa zabudowa tworząca wrażenie chaosu przestrzennego i pustkowia. W Gandawie miasto zwarte, przyjazne, ekonomiczne, przyjemne w Toruniu miasto rozwlekłe, puste ze wszystkimi tego negatywnymi skutkami. Po lewej: jedna z głównych śródmiejskich ulic Gandawy (260 tys. mieszkańców), zlokalizowana ok. 1,7 km od Belfortu w centrum zabytkowego starego miasta. Po prawej: jedna z głównych śródmiejskich ulic Torunia (200 tys. mieszkańców), zlokalizowana ok. 0,5 km od Ratusza Staromiejskiego w centrum zabytkowego starego miasta. Taka modernistyczna koncepcja miasta wyartykułowana we wspomnianej Karcie Ateńskiej posłużyła do budowy Torunia po II wojnie światowej. Negatywnymi skutkami wdrażania tej koncepcji stały się anonimowość i monotonia przestrzeni miejskiej ze wszystkimi swymi konsekwencjami, chaotyczne rozpraszanie się zabudowy, zanik związków sąsiedzkich, narastająca segregacja społeczna i ekonomiczna, wywołanie wzmożonych przemieszczeń ludności, zajmowanie coraz większych terenów pod (niepierzejową i rozproszoną) zabudowę, degradację zabudowy stanowiącej dziedzictwo kultury, pogarszający się stan środowiska naturalnego i zmniejszanie się obszarów rolnych (na skutek suburbanizacji), nadmierna energochłonność miasta (zarówno z powodu wzmożonego transportu (ludzi i materiałów), jak i budowy i funkcjonowania infrastruktury technicznej i społecznej) Natomiast jedynym bodaj pozytywnym rezultatem było wprowadzenie w przestrzeń miejską ogromnej ilości terenów zielonych. Tym sposobem bloki toruńskich osiedli oraz ulice i szerokie arterie z 2. poł. XX w. toną wręcz w zieleni. Miasto zwarte: priorytet dla ludzi, nie dla samochodów W Europie zachodniej już w latach 70. XX w. zauważono negatywne skutki takiego sposobu budowy miast, w jaki zbudowano Toruń po 1945 r. (tj. sposobu budowy miast wg Karty Ateńskiej; wszystkie te negatywne skutki wymienia dokument pod nazwą Karta Nowego Urbanizmu, przyjęty w 1996 r. na IV Kongresie Nowego Urbanizmu). W zachodnioeuropejskich miastach, a zwłaszcza w ich centrach, zaczęto więc dbać o jakość, funkcjonalność i estetykę otaczającej przestrzeni i w konsekwencji odzyskiwać przestrzeń miejską dla pieszych i architektury. Zaczęto powracać do tradycyjnych układów komunikacyjnych: zamiast szerokich wielopasmowych tras i ulic bez pierzei doceniono tradycyjnie zabudowaną (w postaci pierzei), węższą ulicę dopasowaną do „ludzkiej skali”; mniejszej skali ulica znowu zaczęła mieć funkcję mieszkalną, a nie przeskalowaną przelotowo-transportową; miasto zaczęło odzyskiwać swojego ducha. Drastyczna różnica w rozumieniu budowy miasta: w Lejdzie ulica o szerokości ok. 45 m, w Toruniu: ok. 80 m. W Lejdzie ulica z zabudową pierzejową, uporządkowaną, zwartą, w Toruniu bezpierzejowa zabudowa tworząca wrażenie chaosu przestrzennego. W Lejdzie miasto zwarte, przyjazne, ekonomiczne, przyjemne, w Toruniu miasto rozwlekłe, puste ze wszystkimi tego negatywnymi skutkami. Po lewej: jedna z głównych śródmiejskich ulic Lejdy (miasto partnerskie Torunia, 120 tys. mieszkańców), zlokalizowana ok. 1,2 km od Hooglandse Kerk w centrum zabytkowego starego miasta. Po prawej: jedna z głównych śródmiejskich ulic Torunia (200 tys. mieszkańców), zlokalizowana ok. 1,0 km od Ratusza Staromiejskiego w centrum zabytkowego starego miasta. Tradycyjna tkanka miejska, zabudowa kwartałowa i pierzejowa, dogęszczanie zabudowy i ograniczanie chaosu wizualnego, preferowanie ruchu pieszego i marginalizowanie prywatnej komunikacji samochodowej oraz stosowanie tradycyjnych, historycznie sprawdzonych form urbanistycznych powraca w Europie zachodniej od półwiecza. W ten sposób "nowy urbanizm" realizuje ideę „miasta zwartego” z zachowaniem oczywiście tylko najlepszego efektu miasta modernistycznego z Karty Ateńskiej: odpowiedniego do skali udziału terenów wysokiej i niskiej zieleni i prawidłowego systemu ekologicznego. Równolegle z "nowym urbanizmem" Europejska Rada Urbanistów przyjęła w 1998 r. tzw. Nową Kartę Ateńską. Idee tutaj zawarte koncentrują się na mieszkańcach i użytkownikach miast oraz ich potrzebach. W dużej części korespondują z ideami Nowego Urbanizmu. Karta ta promuje wizję „miasta spójnego” z zachowaniem ciągłości historycznej i tradycji, zapewniającego spójność środowiska, a najistotniejsze działania urbanistów mają chronić i wzbogacać ulice, place i bulwary, prowadzić do rehabilitacji zdegradowanych terenów tkanki miasta, tworzyć pozytywny unikalny krajobraz miejski, chronić wszystkie znaczące elementy przyrody i dziedzictwa kulturowego. W jaki sposób dzisiejszy Toruń koresponduje z „nowym urbanizmem”? O tym dalej. Śródmieście Torunia (550 m od obszaru UNESCO), rondo bpa Chrapka przebudowane w 2019 r. - przykład myślenia o nowoczesności rodem sprzed 50 lat. Na pocz. lat 70. XX w. rozpoczęto budowę toruńskiej trasy W-Z - szerokiej dwupasmowej prostej arterii bez zabudowy pierzejowej, której fragmentem miały być ulice: Przy Kaszowniku, Odrodzenia, Czerwona Droga, Kraszewskiego. Był to wtedy wyraz miasta modernistycznego, przejaw nowoczesnego myślenia. Dziś wiemy, że błędnego, ale decyzje te podejmowano w oparciu o aktualne wtedy wiedzę i trendy. W roku 2019 natomiast w imię "nowoczesności" Toruń dumnie zrekonstruował plan wg dawno zdezaktualizowanej wiedzy, bo sprzed 50 lat, plan który był nowoczesny pół wieku temu; pogłębił nawet wstecznictwo dodając miejsca parkingowe. Powstała degradująca miasto ogromna, pusta przestrzeń, w której nadal priorytetem jest samochód. Nadal dominuje "miejska autostrada", a urbanistyki i architektury wokół nie ma. To klasyczny antyprzykład współczesnych światowych tendencji urbanistycznych wg zasad "nowego urbanizmu". Śródmieście Torunia (470 m od obszaru UNESCO), nowe miejsca parkingowe w ogromnej pustej przestrzeni centrum miasta przy rondzie bpa Chrapka i ul. Gregorkiewicza - działając wbrew wiedzy naukowej (prawo Lewisa-Mogridge'a - o czym niżej), wbrew współczesnym tendencjom naprawy miast (np. "nowego urbanizmu"), wbrew temu, jak problemy komunikacyjne rozwiązują miasta zachodnie, zamiast zagęszczania miasta i nowej architektury (co również jest tendencją poprawy miast w myśl "nowego urbanizmu") władze Torunia stworzyły nowe miejsca parkingowe. Po lewej: Gandawa, 260 tys. mieszkańców • Po prawej: Toruń, 200 tys. mieszkańców linie czerwone: ulice o przynajmniej 2 pasach ruchu w przeciwnych kierunkach koło pomarańczowe - centralny obszar miast o średnicy 5 km Gandawa: miasto w znacznej mierze odpowiadające współczesnej urbanistyce i zasadom budowy miast (wg myśli "priorytet dla pieszych nie dla kierowców"): brak szerokich, zachęcających do szybkiej jazdy ulic w centrum miasta i innych dzielnicach, brak ulic o dwóch pasach ruchu w jednym kierunku w centrum miasta, ulice z zabudową zwartą, pierzejową nie tylko w centrum, ale w całym mieście centrum miasta bez "autostrad miejskich", ulice główne w mieście o układzie koncentrycznym, wyprowadzające duży ruch na obwodnice ulice (również główne) o gęstej, uporządkowanej zabudowie pierzejowej nie tylko w centrum, ale w cąłym mieście, brak ekranów akustycznych nie tylko w centrum, ale w całym mieście, brak pustych, niezabudowanych terenów w centrum, Toruń: miasto w nacznej mierze nieodpowiadające współczesnej urbanistyce i myśli budowy miast, wręcz pogłębiające zacofanie urbanistyczne (wg zasady "priorytet dla samochodów, nie dla pieszych") szerokie, proste, zachęcające do szybkiej jazdy, z niewielką liczbą przejść dla pieszych ulice w centrum miasta (np. Kraszewskiego, Czerwona Droga, Odrodzenia, Przy Kaszowniku, Warneńczyka, planowane przedłużenie na północ al. 700-lecia Torunia, ul. Szosa Chełmińska na północ od ul. Podgórnej, ul. Bema, Trasa Średnicowa Północna) wiele ulic o dwóch pasach ruchu w jednym kierunku w centrum miasta (np. Kraszewskiego, Czerwona Droga, Odrodzenia, Przy Kaszowniku, Warneńczyka, planowane przedłużenie na północ al. 700-lecia Torunia, ul. Szosa Chełmińska na północ od ul. Podgórnej, ul. Bema, Trasa Średnicowa Północna), ulice z zabudową luźną, rozwlekłą, bezpierzejową nie tylko w centrum, ale w całym mieście, zwłaszcza wzdłuż ulic głównych (tranzytowych, międzydzielnicowych) "autostrady miejskie" o układzie szkieletowym, szatkujące i dzielące przestrzeń miejską, prowadzące duży i tranzytowy ruch przez obszar miasta zamiast wyprowadzać go na obwodnice (np. Trasa Średnicowa Północna, Trasa Średnicowa Południowa, Przy Kaszowniku, Bema, Trasa Wschodnia, planowane przedłużenie na północ al. 700-lecia Torunia), ulice główne mieście o układzie dośrodkowym, z których każda ma postać ulicy szerokiej, luźno zabudowanej, dwupasmowej = wprowadzające duży ruch do centrum miasta brak ulic (również głównych) o gęstej, uporządkowanej zabudowie pierzejowej nie tylko w centrum, ale w całym mieście zabudowa miejska luźna, bezpierzejowa, sprawiająca wrażenie chaosu, ekrany akustyczne w centrum i innych dzielnicach miasta Wg dzisiejszych zachodnioeuropejskich tendencji urbanistycznych (których Toruń niestety nie realizuje) „miasto zwarte” z czytelną strukturą przestrzenną oraz dużą intensywnością zabudowy umożliwia ekonomiczne wykorzystanie infrastruktury technicznej, a przy tym ukształtowanie przestrzeni sąsiedzkich i publicznych połączonych i wypełnionych różnej wysokości dogęszczanie istniejącej zabudowy (a więc tworzenie miasta zwartego, a więc powrót do historycznych form budowania miast) ma nie tylko uzasadnienie ekonomiczne, ale i społeczne. Po pierwsze gęsta zabudowa (zamiast pustych przestrzeni między odległymi jednostkami miasta) pozwala oszczędzić choćby na energii elektrycznej do oświetlania ulic, oszczędzić na kosztach budowy długich ulic, wodociągów łączących odległe jednostki, oszczędzić na kosztach innej obsługi przez służby miejskie, po drugie bliskość pozwala ludziom oszczędzić czas pomiędzy codziennymi czynnościami, stwarza okazje interakcji pomiędzy ludźmi, wspierając wzajemne relacje i budując więź z lokalną kulturą, miejscami zakupów, wypoczynku i rekreacji, po trzecie tworzy korzyści wynikające z budowania wspólnej tożsamości wśród mieszkańców - poczucie przynależności to coś więcej niż lokalna duma - stanowi podstawę zdrowia psychicznego i empatii w całym społeczeństwie. Śródmieście Torunia (530 m od Rynku Staromiejskiego i 280 m od granicy obszaru UNESCO), ul. Czerwona Droga, skrzyżowanie z al. 700-lecia Torunia (tzw. plac Niepodległości) - przykład myślenia o nowoczesności rodem sprzed 50 lat: pusto, szerokie arterie, brak zabudowy pierzejowej, miasto dla samochodów, nie dla pieszych. W 2020 r. Toruń realizował przebudowę układu torowo-drogowego na tzw. placu Niepodległości i w okolicach. To dramatyczny przykład urbanistycznego wstecznictwa, dumnie przez władze Torunia zwanego "modernizacją", antyprzykład współczesnych światowych tendencji budowy i przebudowy miast. Wykonano tu teraz nie tylko remont ulic, które powstały na pocz. lat 70. XX w., a więc w oparciu o aktualne wtedy wiedzę i trendy, dziś uznawane za błędne i niszczące miasta, ale także pogłębiono tę degradację. Remont ten poszedł w kierunku zupełnie przeciwnym do współczesnych światowych tendencji urbanistycznych, które naprawiają błędy sprzed półwiecza. Remont spowodował powiększenie zacofania Torunia, bo nie dość na tym, że nie naprawiono tych błędów, to je zakonserwowano; ale to nie wszystko: dokonano powiększenia degradacji przestrzeni miejskiej poprzez np. likwidację przejść na pieszych na zachodnim krańcu ul. Czerwona Droga, czy poprzez budowę ekranów akustycznych, instalację kolejnych sygnalizacji świetlnych, ustawienia ogromnej liczby słupów, słuoków, słupeczków i skrzynek Realizując hasło "miasto dla samochodów, nie dla mieszkańców", władze Torunia przeznaczyły tę ogromną przestrzeń w centrum miasta dla samochodu, spychając pieszych na margines i likwidując im przejścia (na odcinku 600 m od ul. Odrodzenia do placu Artylerii kierowcy mają do pokonania tylko 3 przejścia dla pieszych). Jakość, funkcjonalność i estetyka otaczającej nas przestrzeni miejskiej jest niezwykle ważna. Miasto nie powinno przytłaczać, tworzyć barier, ograniczać (jak to się dzieje w Toruniu). Dlatego obecnie wiele zachodnich miast, kierując się zasadami „nowego urbanizmu” dostosowuje do „ludzkiej skali” gabaryty i gęstość zabudowy, układ i szerokość ulic, system komunikacyjny, infrastrukturę miejską, architekturę przestrzeni publicznych i budynków czy politykę parkingową. W tej sytuacji szczególnie ważne i widoczne jest: zwężanie jezdni na rzecz stref pieszych oraz architektury zamykanie ulic w centrach miast dla samochodów, chowanie parkingów pod ziemię lub ich likwidacja, rozwój transportu publicznego, wyprowadzanie arterii szybkiego ruchu ("autostrad miejskich") na tereny okalające miasta, atrakcyjnie zaaranżowane przestrzeni publicznych – placów, skwerów, bulwarów – zaprojektowanych wyłącznie dla pieszych i rowerzystów, zwartości kompozycji architektonicznej, indywidualność i różnorodność architektury jako przeciwieństwo do luźno stojących i jednakowo monotonnych bloków zabudowy modernistycznej, nagromadzenie i zróżnicowanie w jednym miejscu/dzielnicy różnorodnych funkcji (mieszkaniowych, usługowych, rekreacyjnych), w miejsce strefowania funkcji typowego dla modernizmu. Jednymi z wielu dobrych przykładów realizacji idei "miasta dla pieszych, nie dla samochodów" jest np. Kopenhaga, Amsterdam, Oslo, Lublana. Tutaj rozumiejące problem i zasady "nowego urbanizmu" władze miasta przekształcają ulice z arterii samochodowych na trakty piesze: Amsterdam przed i po Lublana przed i po Pogłębianie zacofania Torunia: priorytet dla samochodów, nie dla ludzi Mimo wielu inwestycji w ostatnich kilkunastu latach, za prezydentury Michała Zaleskiego (od 2002 r.), Toruń staje się miastem coraz bardziej zacofanym pod względem urbanistycznym i komunikacyjnym. Toruń w drugiej połowie XX w. rozwinięty wg krytykowanych dziś zasad opisanych w Karcie Ateńskiej, obecnie - wbrew trendom zachodnioeuropejskim (np. „nowego urbanizmu”) - nie tylko nie naprawia tych błędów, ale co gorsza brnie w nie dalej i buduje się w taki nieprzyjazny sposób, od jakiego zachodnia Europa zaczęła odchodzić już kilka dekad temu. Nadal buduje się wg zasady „miasto dla samochodów, nie dla pieszych”, nadal pogłębia swoje zacofanie, a wg oficjalnych dokumentów „modernizuje się”. Problem jednak polega na tym, że ten sposób „modernizacji” był standardem 50 lat temu, standardem obecnie ktytykowanym i uznawanym za niszczący miasta, standardem od którego miasta zachodnioeuropejskie dawno zaczęły odchodzić i naprawiać błędy przez niego stworzone, standardem który mimo tego w dzisiejszym Toruniu jest niestety nadal realizowany. Toruń w coraz większym stopniu staje się antyprzykładem nowoczesnego miasta. Konkrety: przebudowa (tzw. „modernizacja”) ronda bpa Chrapka, ronda Hoffmanna w duchu rozwlekłego i nieekonomicznego „miasta dla samochodów”, wyburzenia pod poszerszanie dróg i budowę „autostrad miejskich” (np. ul. Szosę Chełmińską, ul. Podgórną pozbawiono stylowych, zabytkowych i tworzących genius loci miejsca domów, w tym licznych w konstrukcji muru pruskiego, Szosa Chełmińska z kameralnej ulicy o szerokości ok. 25 m zostala monstrualnie poszerzona aż do ponad 70 m! i pozbawiona również drzew), niszczenie dziedzictwa kulturowego Torunia (np. rozbiórka stylowych budynków z muru pruskiego Chełmińskiego Przedmieścia, Mokrego, Jakubskiego Przedmieścia, rozbiórka modernistycznego budynku dworca autobusowego i budowa tam szkaradnego pawilonu o wyglądzie małomiasteczkowym; dewastacja i rozbiórka zabytkowych zabudowań rzeźni miejskiej na Jakubskim Przedmieściu), budowa ekranów akustycznych (w centrum: ul. Kraszewskiego, w innych dzielnicach: ul. Szosa Chełmińska, ul. Grudziądzka, ul. Wschodnia, ul. Szosa Lubicka, Trasa Średnicowa Północna, ul. Andersa), nowa zabudowa w większości nie tworząca pierzei, rozluźnianie miasta (poprzez wyburzenia, poszerzanie dróg i budowę „autostrad miejskich”, poprzez "modernizację" archaicznych rozwiązać komunikacyjnych), podczas gdy najnowsze opracowania i tendencje urbanistyczne każą zagęszczać miasta, zwężać ulice, likwidować ruch samochodowy w centrach miast, co skutkuje minimalizacją zużycia energii, zwiększeniem produktywności oraz poprawą warunków życia, ogradzanie nowych osiedli i pojedynczych bloków mieszkalnych (np. w centrum miasta osiedle „Słoneczne Tarasy”), budowa osiedli bez ulic, lokalizowanych jednym adresem (np. „osiedle Sztuk Pięknych”, „osiedle Słoneczne Tarasy”, „osiedle Piernikowe”), budowa „autostrad miejskich”: tras przelotowych i „głównego szkieletowego układu drogowego Torunia” (szerokie, puste i proste trasy zachęcają do rozwijania nadmiernej prędkości; dzielą przestrzeń miasta, społeczności; rozluźniają i rozwlekają miasto; zgodnie z prawem Lewisa-Mogridge’a wzmagają ruch samochodowy w mieście; trasy takie powinny być na obrzeżach lub poza miastem), plany budowy tranzytu DK80 i DK91 przez miasto w postaci „autostrad miejskich” (do tranzytu przeznaczone są S10 i A1 a DK80 i DK91 będą ich zdublowaniem), samochody nie wyprowadzone z obszaru UNESCO (dochodzi nawet do takich sytuacji, gdzie tworzy się miejsca postojowe w odległości mniejszej niż 10 m od skrzyżowania, aby tylko więcej samochodów mogło zmieścić się w obszarze UNESCO, np. na ul. Żeglarskiej/Rabiańskiej, na ul. Piekary/Kopernika), tworzenie nowych miejsc parkingowych w centrum miasta przy jednoczesnym braku ograniczenia i zamknięcia ruchu samochodowego w obszarze UNESCO (np. władze Oslo postanowiły, że od początku 2019 r. z centrum miasta zniknęło ostatnich 700 miejsc parkingowych, powstała w ten sposób strefa wolna od samochodów, w której jednak można poruszać się komunikacją miejską, rowerem czy na pieszo. Podobnie ostatnio władze Amsterdamu zapowiedziały, że miejsc parkingowych będzie coraz mniej – do 2025 r. ma ich zniknąć nawet 10 tysięcy, zostaną zastąpione szerszymi chodnikami i zielenią. W tym samym czasie w Toruniu w 2019 r. zbudowano nowe parkingi w centrum miasta, nie likwidując jednocześnie ani parkingów, ani ruchu samochodowego w obszarze UNESCO: ul. Grudziądzka / Przy Rynku Wełnianym: 23 miejsca, ul. Wały Sikorskiego (między rondem ZNP a ul. Gregorkiewicza): 50 miejsc, ul. Grudziądzka 53: 36 miejsc, ul. Grudziądzka 62: 83 miejsc, ul. Gregorkiewicza / rondo Chrapka: 81 miejsc, ul. Wały Sikorskiego (między Gregorkiewicza a ul. Dobrzyńską: 160 m; razem: 433 miejsc) brak ulicy łączącej Szosę Lubicką z ul. Żółkiewskiego wzdłuż „osiedla Piernikowego” budowa tzw. "węzłów przesiadkowych" komunikacji miejskiej, przy jednoczesnych zachętach do używania jednak prywatnych samochodów w postaci np. tworzenia nowych parkingów, poszerzania dróg, braku wyprowadzenia ruchu samochodowego z obszaru UNESCO ulice główne z mała liczbą przejść dla pieszych i skrzyżowań Im szersze drogi, im więcej parkingów tym gorsze miasto. W myśl "priorytet dla samochodów, nie dla pieszych" Toruń został w ostatnich dekadach zbudowany. I nadal w tym kierunku jest budowany. Nadal, dzięki ostatnio realizowanym "modernizacjom" miasto staje się coraz bardziej nieprzyjazne, coraz bardziej kosztowne i coraz bardziej zacofane. Podczas gdy inne miasta w swoich centrach zwężają ulice, ograniczają dostępność dla samochodów, likwidują parkingi, zamykają ulice dla samochodów i oddają tę przestrzeń pieszym i architekturze, Toruń postępuje wprost przeciwnie: ogranicza liczbę przejść dla pieszych, stawia ekrany dźwiękochłonne, tworzy kolejne miejsca parkingowe, tworzy odludne puste przestrzenie, a wszystko to w centrum miasta za ogromne pieniądze. "Trzeba zwiększyć przepustowość!", "trzeba zwiększyć płynność ruchu!", "trzeba poszerzyć ulice, bo jest coraz więcej samochodów!", "trzeba zbudować miejsca parkingowe, bo kierowcy nie mają gdzie parkować" - taka jest mentalność dzisiejszych władz Torunia. Władze miasta myśląc niewspółczesnymi kategoriami, rodem sprzed półwiecza, zupełnie nie realizują zasad dzisiejszych tendencji urbanistyki światowej. W ten sposób np. poszerzają drogi, "bo torunianie mają coraz więcej samochodów", "bo zwiększa się natężenie ruchu", "bo brakuje miejsc parkingowych". Ale dlaczego mają coraz więcej samochodów, dlaczego zwiększa się natężenie ruchu?, dlaczego brakuje parkingów? Bo władze miejskie budują miasto dla samochodów, bo zachęcają, a wręcz pewnymi rozwiązaniami urbanistycznymi zmuszają mieszkańców do poruszania się po mieście samochodem. Bo zbudowali Toruń w myśl "miasto dla samochodów, nie dla pieszych". Jeśli więc np. miasto poszerza drogi, buduje "autostrady miejskie", tworzy kolejne miejsca parkingowe, przekształca istniejące ulice pod kątem wygody kierowców, a nie pieszych, to znaczy, że daje jasny przekaz: drodzy torunianie-kierowcy to wszystko dla was: jeździjcie samochodami jeszcze więcej, bo powiększamy dla was infrastrukturę. Tym sposobem Toruń ma więcej samochodów osobowych, aniżeli miasta zachodnioeuropejskie. Liczba zarejestrowanych samochodów osobowych w przeliczeniu na 1000 mieszkańców (2015 r.). Okazuje się, że miasta polskie, w tym Toruń, mają więcej samochodów aniżeli miasta zachodnioeuropejskie Ale władze Torunia niestety nie korzystają ze współczesnej wiedzy naukowej. Np. takiej, że: na miejskich ulicach działa prawo Lewisa-Mogridge'a. Prawo to opisuje zależność pomiędzy budową dróg a natężeniem ruchu drogowego. Zgodnie z tym prawem ruch powiększa się tak, aby maksymalnie wypełnić nową, zwiększoną przepustowość. Potocznie wyrażamy to stwierdzeniem, że czym szersze mamy drogi, tym wieksze są na nich korki. Prawo Lewisa-Mogridge'a zostało wywnioskowane po wykonaniu analizy zależności pomiędzy licznymi inwestycjami drogowymi i natężeniem ruchu w Londynie. Występowanie tego prawa zwraca uwagę, że ulice nie są wyizolowane z sytemu transportowego i zmiana parametrów poszczególnych ich odnicnków zmienia funkcjonowanie całego systemu, a nie tylko jednej ulicy. - dr Wojciech Szymański, Instytut na rzecz Ekorozwoju >>> W krajach Europy Zachodniej w wielu miastach stwierdzono na podstawie tego prawa, że polityka budowy nowych dróg, w szczególności prowadzących do centrum, nie jest rozwiązaniem problemów komunikacyjnych. W Polsce wiele osób wciąż sądzi, że budowa nowych dróg rozładuje zatłoczone miejskie ulice czyniąc miasto bardziej czystym i dostępnym. W 2019 r. władze Torunia masakrując miasto, działając wbrew wiedzy naukowej (prawo Lewisa-Mogridge'a), wbrew współczesnym tendencjom naprawy miast (np. "nowego urbanizmu"), wbrew temu, jak problemy komunikacyjne rozwiązują miasta zachodnie, z dumą obwieściły, że w miejscu wyburzonego kwartału zabudowy (historycznej, będącej obiektem dziedzictwa Torunia) stworzyły "Nowy, duży parking na Grudziądzkiej", gdzie "aż 83 nowe miejsca do parkowania są do dyspozycji kierowców przy ul. Grudziądzkiej 62, w rejonie skrzyżowania z ul. Podgórną". Z dumą informują, że "to kolejny z parkingów urządzonych przez miasto w ostatnim czasie. W pobliżu placu Zwycięstwa, gdzie powstaje nowa siedziba Sądu Rejonowego, oprócz parkingu przy ul. Grudziądzkiej 62 wybudowano też parking na 36 nowych miejsc przy ul. Grudziądzkiej 53 oraz parking na 81 miejsc przy ul. Gregorkiewicza, w bezpośrednim sąsiedztwie placu bp. J. Chrapka. Latem do dyspozycji kierowców zostało też oddanych 50 miejsc do parkowania przy ul. Wały gen. Sikorskiego (na odcinku od ronda ZNP do ul. Gregorkiewicza), w sąsiedztwie starówki i dworca autobusowego. To nie koniec inwestycji parkingowych w rejonie centrum Torunia. Niebawem zostanie oddany do użytku parking pomiędzy ulicami Dobrzyńską a ul. Gregorkiewicza, który docelowo pomieści prawie 160 aut. W ramach zadania zostanie przebudowane skrzyżowanie ul. Gregorkiewicza. Powstanie także droga dojazdowa, zakończona placem do zawracania. >>>, >>> Śródmieście Torunia (1,25 km od Rynku Staromiejskiego i 780 m od obszaru UNESCO), ul. Grudziądzka - zamiast zagęszczania miasta i nowej architektury (co również jest tendencją poprawy miast w myśl "nowego urbanizmu") władze Torunia stworzyły nowe miejsca parkingowe w miejscu zieleńca. Oprac. Arkadiusz Skonieczny, data publikacji: 21-01-2021

miasto na północ od torunia